بررسي سلامت رواني سالمندان آسايشگاهي و غير آسايشگاهي

فهرست

چكيده

مقدمه

بيان مسأله

سؤال مسئله

اهميت و ضرورت تحقيق

فرضيه هاي تحقيق

تعاريف عملياتي و نظري واژه ها و مفاهيم

تعريف                  

مشكل تعريف    

تاريخچه      

مختصري درباره تاريخچه بهداشت رواني در ايران  

اهميت، دامنه، حدود و زيان بخشي بيماري هاي رواني در جامعه

علل افزايش و شيوع بيماريهاي رواني  

با شور و شوق پير شدن    

خانواده    

دوستي ها        

روابط اجتماعي : تنهايي و انزوا

محل زندگي

خانه سالمندان  

سالمند كيست؟  

قانون سالمندي  

واقعيات خانه سالمندي  

نگاهي به خانه سالمندان و گرايش افرادپير براي ورود به اين خانه ها  

چرا اين عزيز را به جمع هم سالان خود نبريم؟  

مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي به خانواده  

آيا سالمندان گرايشي به خانه سالمندان دارند؟!

مشكلات اقتصادي عزت نفس سالمندان را خدشه دار ميكند

افراد سالمند و مشكلاتشان درخانه سالمندان  

تحقيقات انجام شده

جامعه آماري    

نمونه روش نمونه گيري

ابزار اندازه گيري در تحقيق  

شيوه اجراي آزمون  

نمره گذاري  

روش تحقيق

روش تجزيه و تحليل دادها

تجزيه و تحليل داده ها  

آزمون فرضيه تحقيق

نمودار مربوط به تجزيه و تحليل دادها

بحث و نتيجه گيري  

محدوديت ها

پيشنهادات

منابع

پيوست  

چكيده:

در تحقيق حاضر سلامت رواني سالمندان آسايشگاهي و غير آسايشگاهي شهرستان ابهر مقايسه شد . فرضيه هاي عنوان شده عبارت بودند از اينكه بين سلامت رواني سالمندان آسايشگاهي و غير آسايشگاهي تفاوت وجود دارد و بين خرده آزمونهاي رواني مانند اختلال اضطرابي ، جسماني ، افسردگي ، اجتماعي سالمندان آسايشگاهي تفاوت وجود دارد كه جامعه مورد عبارت بود از ، سالمندان آسايشگاهي و غير آسايشگاهي كه 60 نفر به عنوان نمونه انتخاب گرديد و آزمون سلامت رواني گلد برگ بر روي آنها اجراء گرديد نتايج بدست آمده حاكي از آن بود كه بين سالمندان آسايشگاهي و غير آسايشگاهي در زير مقياس هاي سلامت رواني و خود سلامت رواني تفاوت وجود دارد . به عبارت ديگر ، سالمندان غير آسايشگاهي از سلامت رواني كمتري نسبت به سالمندان آسايشگاهي برخوردار بودند .

واژه هاي كليدي : سالمندي ، آسايشگاه و سلامت رواني .

       در طول قرن بيستم انسان بيش از تمام تاريخ دست خوش دگرگوني از نظر شيوه هاي زندگي ، روابط اجتماعي و مسائل بهداشتي روانپزشكي شده است . تلاش شتابزده براي صنعتي شدن و گسترش سريع شهرنشيني و زندگي ماشيني كه لازمه آن مقبول شيوه هاي نوين زندگي است اثر معكوس بر سلامت انسان گذاشته و مسائل بهداشتي تازه اي را به بار آورده است اوضاع اجتماعي ، اقتصادي ، سياسي و فرهنگي نابسامان جهان و بار مشكلات اجتماعي و محيطي و رواني واكنش هاي بيمارگونه بسياري در افراد و جوامع به وجود آورده است كه خود سبب وخيم تر شدن اوضاع و نامساعد تر شدن محيط زيست شده است . پيري روز بروز مسئله جدي و بزرگي در كشورهاي در حال پيشرفت و پيشرفته مي شود و بخصوص افراد پير و طرز زندگي آنان اكثراً مسائل رواني، اجتماعي ، فرهنگي ، اقتصادي را پيش مي اورند و دوران پيري از نظر سلامت رواني بسيار حايز اهميت است و از نظر پيشگيري بايد به خاطر داشت كه معمولي ترين بيماري هاي رواني در افراد پير عبارتند از پيسكوزهاي پيري ، اختلالات رواني ناشي از اختلالات عروقي ، كمبود اكسيژن و از بين رفتن فعاليت هاي عادي مغز كه با كم شدن روابط اجتماعي از دست دادن مسئوليت و تربيت پسران و دختران بعلت ازدواج و جدا شدن آنها ، بازنشسته شدن و از دست دادن نزديكان و اطرافيان توأم مي گردد و حتي گاهي جدا سازي سالمندان از خانه و كاشانه و در كنار خانواده و بچه ها بودن مي تواند در روحيه آنها به قدري تأثير گذار باشد كه نتوان كاري از پيش برد . از اوايل انقلاب صنعتي بطور روز افزوني خانواده ها ، از زير بار مسئوليت سالمندان شانه خالي مي كنند وسالمندان هم اكنون بين تازه واردين بسياري از بيمارستانهاي رواني كشورها پيشرفته حتي 40 درصد از مجموع بستري شدگان را تشكيل مي دهند اگر چه در گروههاي سني بالا تعداد از زنان مسن خيلي بيشتر از مردان است و لي تعداد مردان بستري شده در اين بيمارستانها بيشتر از زنان مي باشد زيرا در اين سنين زنان انعطاف پذيري بيشتري از مردان اند و خود را بهتر اداره مي كنند . هم چنين از تعداد بستري شدگان تعداد بيشتري بيمار از طبقات پايين اجتماع كه از نظر اقتصادي فقيرتر بوده و تحت بزرگي از سكنه شهرهاي بزرگ را تشكيل مي دهند وجود دارد به طوري كه افراد مسن همگي از انزواي اجتماعي دلتنگند والدين مي نالند كه فرزندانشان آنقدر كار مي كنند و يا به خود مشغولند كه فرصت ديدار و يا حتي تلفن كردن به آنها را ندارند و گاهي اوقات وارد شدن به يك آسايشگاه مي شود محل دوم زندگي سالمندان كه هر كدام از اين محيط ها  مي توانند تاثيري سو برروي سالمند داشته باشد . اين پديده ها شايد بيشتر مربوط به عوامل اجتماعي است تا عدم هماهنگي در ميزان وقوع بيماري در سنين بالا و اين نكته شايان توجه است . ( ميلاني فر –1385)

       همانطور كه شرح داده شد مسئله افراد مسن در جوامع مسئله جدي و بزرگي را مخصوصا در سالهاي اخير ايجاد كرده است . اهميت مسئله بيشتر از اين نظر است كه بروز بعضي از اختلالات رواني ، رفتاري ، شخصيتي ، حافظه و عدم مقرارت زندگي به تنهايي ، احتياج به حمايت ديگران و نظاير آن با عث شده است كه پيران را جزء بيماران رواني قلمدادو در آنان را در بيمارستان رواني بستري نمايند . با وجودي كه به عقيده بعضي بيشتر اشكالات افراد مسن در نتيجه از بين رفتن اعمال طبيعي و عادي نسج مغز است ولي از دست دادن اعتماد به نفس ، ارتباط اجتماعي ، مسئوليتهاي شغلي و حتي افراد خانواده يا فاميل مهمترين عامل هستند شخص مسن اكثرا متوجه درون خود مي شود ، افسرده مي گردد و دچار مشغوليات هيپوكندرياك و هذيان بخصوص درباره كار دستگاههاي گوارشي و كار ديواسكولر مي شود ، تنهايي احساس مي كند علاقه و خبرگي حرفه ي خود را كم كم از دست مي دهد و در يك دايره معيوب قرار مي گيرد كه همان عوارض پيري است و فكر اينكه مبادا فرزندان آنها را طرد كنند خود باعث مي شود از لحاض رواني دچار تغيير و تحول شوند اين برعهده قشر جوان است كه با بكار گيري اصول بتواند در جهت راحت زيستن سالمندان كمك باشد و اين مساله آيا منزل و خانه و خانواده مي تواند سلامت روحي و رواني پيران را برگرداند يا خير ( شاملو–1385 )

در تحقيق حاضر به اين نكته توجه داريم كه آيا محيط خانه سالمندان براي سالمندان مناسب است و آيا در كنار گروهي از هم سن و سالها مي تواند در جهت ادامه زندگي يك سالمند نقش داشته باشد . يا نه و آيا سلامت روحي و رواني در بين سالمندان حاضر در خانه سالمندان و سالمندان غير آسايشگاهي متفاوت است و اينكه سالمندان كه در خانه و يا كنار فرزندان خود هستند سلامت رواني بالاتري دارند .

بحث و نتيجه گيري :

    سلامت رواني در بين افراد از لحاظ روحي و رواني و جايگاه آن در زندگي  اجتماعي نقش بسزايي داشته به اين صورت كه كارشناسان امور سالمندان بر اين باورند 50 درصد افرادي كه به خانه سالمندان سپرده مي شوند زودتر مي ميرند اين در حالي است كه اگر در كنار خانواده خود زندگي كنند از طول عمر و عزت نفس بيشتري برخوردار مي شوند و اين سالمندان از لحاظ شاخص هاي اجتماعي و افسردگي و اضطرابي و جسماني بيشتر در معرض عدم سلامت رواني هستند در تحقيق حاضر به مقايسه سلامت رواني در بين سالمندان آسايشگاهي و غيرآسايشگاهي شهرستان  ابهر پرداخته شد كه فرضيه هاي عنوان شده عبارتند از: 1) بين سلامت رواني سالمندان آسايشگاهي و غيرآسايشگاهي تفاوت وجود دارد 2) بين مقياس هاي اختلال اضطرابي 3) اختلال جسماني 4) اختلال افسردگي 5 ) اختلال اجتماعي در بين سالمندان آسايشگاهي و غير آسايشگاهي تفاوت وجود دارد نتايج بدست آمده حاكي از آن است كه بين سلامت رواني سالمندان آسايشگاهي  و سالمندان غير آسايشگاهي تفاوت وجود دارد و از لحاظ زير مقياس هاي سلامت رواني از لحاظ اختلال اضطرابي –اجتماعي –افسردگي –جسماني . بين سالمندان آسايشگاهي و غير آسايشگاهي تفاوت وجود داردو تحقيق حاضر اين را نشان داد سالمنداني كه در منزل زندگي مي كنند از لحاظ سلامت رواني بالاتر از سالمنداني در آسايشگاه زندگي مي كنند، كه نتايج تحقيق حاضر با تحقيق الهياري در سال 1368 مطابقت وي در تحقيقي تحت عنوان بررسي مقايسه عزت نفس در بين افراد سالمند و ميانسال مرد شهرستان انزلي نشان داد كه عزت نفس در ميان سالان بيشتر از افراد سالمند است .

اصغري در سال ( 1371 ) در تحقيقي تحت عنوان مقايسه راهكارهاي سلامت رواني در بين افراد مسن بدون همسر و افراد مسن با همسر كه بالاي 70 سال دارند نشان داد كه سلامت رواني در بين سالمندان با همسر بيشتر از سلامت رواني در بين سالمندان بدون همسر است .

سرابي در سال 1368 مطابقت وي در تحقيقي تحت عنوان مقايسه اضطراب در بين سالمندان مراكز آسايشگاهي و سالمندان غيرآسايشگاهي شهر تهران كه نشان داد كه بين اين سالمندان تفاوت وجود دارد و اضطراب در بين سالمندان آسايشگاهي بالاتر از سالمندان غيرآسايشگاهي است .

مسروري در سال 1371 در تحقيقي تحت عنوان بررسسي رابطه افسردگي و سلامت رواني در بين سالمندان حدود  سني 70 ساله شهرستان نور كه نشان داد كه بين افسردگي و سلامت رواني سالمندان رابطه وجود دارد .

و همين طور تحقيقي مي سون در سال 1961 كه تحقيقي تحت عنوان بررسي سلامت رواني بر روي پيران كارمند و پيران بازنشسته در شهر نيويورك آمريكا از طريق سلامت رواني گلدبرگ به اين نتيجه رسيده است كه سالمنداني كه مشغول به كار هاي روزانه و عهدار مسؤليتي هستند به نسبت بيشتر از پيران بازنشسته داراي سلامت رواني هستند .

و همين طور ملور رابينسون در سال 1982 در تحقيقي تحت عنوان مقايسه سالمندان مراكز آسايشگاهي و غيرآسايشگاهي را مورد توجه قرار داده است كه متوجه شده كه سالمندان آسايشگاهي در مراكز با هم نوعان خود بيشتر به بحث و بررسي مي پردازند و همين طور از هر لحاظ پشت و پناه همديگر هستند تا سالمنداني كه كه در منزل زندگي مي كنند  .

- آزاد ، حسن ، 1385 ، رواني (1) –تهران: انتشارات رشد

- اصغري ، مجيد ، 1371 ، مقايسه راهكارهاي سلامت رواني در بين افراد مسن و بدون همسر و افراد مسن با همسر –دانشگاه رودهن .

- الهياري –مصطفي، مقايسه عزت نفس افراد سالمندان ميانسال مرد شهرستان ( انزلي )

- بياني ، احمد ، ( 1384 ) . روش تحقيق در علوم تربيتي تهران : انتشارات نور

- پاشا شريفي ، مصطفي ، ( 1383 ) . روانشناسي شخصيت –تهران انتشارات بهار

- سرابي ، بهمن ، ( 1368 ) . سالمندان مراكز آسايشگاهي و سالمندان غيرآسايشگاهي شهر تهران –دانشگاه علوم تحقيقات تهران .

- شاملو ، سعيد ، ( 1384 ) بهداشت رواني تهران : انتشارات صبا

- شروبي ، محمود ، ( 1382 ) سلامت روان و جسم –تهران: انتشارات صبا

- دلاور ، علي ، ( 1385 ) . آمار استنباطي –تهران :انتشارات رشد

- دلاور ، علي ، ( 1385 ) . روش تحقيق در علوم تربيتي –تهران: انتشارات رشد

- كريمي ، يوسف ، ( 1385 ) . روان شناسي شخصيت –تهران: انتشارات رشد

- گنجي ، حمزه ، ( 1384 ) . روان شناسي رشد- تهران : انتشارات سمت

- محمودي ، بهادر ، ( 1383 ) . روان شناسي فردي –تهران: انتشارات بهمن

- مسروري ، احمد ، ( 1370 )،  بررسي رابطه افسردگي و سلامت رواني در بين سالمندان حدود سني 70 ساله . شهرستان تبريز

- لطف آبادي ، حسين ، ( 1385 ) . روان شناسي پيري- تهران:انتشارات رشد.