گزارش كارآموزي توليد آجر به روش نيمه اتوماتيك
توليد آجر به روش نيمه اتوماتيك
1ـ خلاصه طرح
نام محصول :آجر نماي سفالين
ظرفيت سالانه: 20 ميليون قالب در سال
تعداد روز كار در سال : 270 روز
تعداد شيفت : آماده سازي و عمل آوري مواد 2 شيفت
خشك كن و كوره 3 شيفت
ساعات كار هر شيفت: 8 ساعت
سطح زير بنا: 2281 متر مربع
مساحت زمين: 23200متر مربع
سرمايه گذاري ثابت: 265 ميليون ريال
كل سرمايه گذاري: 284 ميليون ريال
تعداد كاركنان: 61 نفر
قيمت فروش كل: 200ميليون ريال
سود ويژه: 80 ميليون ريال
ارزش افزوده ساليانه: 175ميليون ريال
سرمايه گذاري ثابت سرانه: 3 /4 ميليون ريال
ظرفيت در نقطه سر به سر: 8/10ميليون عدد
نرخ بازده: 30 %
2ـ مطالعات اقتصادي:
2-1 تعريف محصول :
آجر مادة ساختماني سختي است كه از پختن خشت خام بدست ميآيد . خشت گلي است كه به آن شكل هندسي داده شده و از مخلوط كردن خاك با آب بدست ميآيد . جهت تهية گل آب را در داخل خاك ميريزند و بعد از مخلوط نمودن آن را مالش ميدهند بطوريكه دانههاي خاك با آب مخلوط شود مواد خارجي و زائد نظير سنگ ريزه ، ريشه هاي گياهان و … نبايستي در گلي كه براي توليد خشت بكار ميرود وجود داشته باشد در زمانهاي قديم براي اينكه كارگران كلية مواد خارجي موجود در داخل گل را پيدا كرده و جدا نمايند صاحب كارگاه مخصوصاً سكههاي پولي را داخل گل مياندازد و كارگران براي اينكه سكه را پيدا كنند بالاجبار مواد خارجي موجود در گل را نيز بيرون ميآورند.
اشكال مختلف:
آجر در زمانهاي مختلف در ابعاد متفاوتي ساخته شده و بكار ميرفته است. در دوران ساسانيان آجر با ابعاد 7*40*40 سانتيمتر ساخته ميشده است و آجري كه بنام قراقي معروف ميباشد داراي ابعاد 5*20*20 سانتيمتر ميباشد . آجر مورد نظر در طرح در حالت پخته شده داراي ابعاد 55*105*220 ميليمتر ميباشد كه حدود 20% حجم آن را فضاي خالي (سوراخ) تشكيل ميدهد (شكل يك) ابعاد آجر مذكور در حالتيكه بصورت خشتتر و خشت خشك ميباشد عبارتند از:
در حالت خشك (ميليمتر): 56*107*224
در حالت خشتتر (ميليمتر) : 59*114*239
ساير مشخصات:
وزن آجر مورد نظر در حالت پخته شده درحالتيكه حدود 20% فضاي خالي بصورت سوراخ و حفره در داخل آن ميباشد 8/1 كيلوگرم خواهد بود. قدرت تحمل فشار اين نوع آجر بايستي حداقل حدود 120 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع باشد . رنگ آجر توليدي متناسب با حداكثر دماي پخت و همچنين تركيبات خاك ميتواند بصورت قرمز يا سفيد باشد.
استاندارد آجر :
آجر توليدي مطابق استاندارد شمارة 7 مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران توليد خواهد شد. ويژگيهاي آجر مورد نظر در قسمت (4-2) استاندارد فوق الذكر آمده است.
2-2 موارد مصرف و كاربرد:
آجر توليدي كه از كيفيتي مناسب و قابل قبول برخوردار است مي تواند در ساخت ساختمانهاي مسكوني، تجاري و صنعتي و بعنوان آجر نما مورد استفاده قرار گيرد.
2-3 كالاي رقيب جانشين :
با توجه به تنوع مصالح ساختماني مي توان عمدتاً از آجر معمولي (فشاري) ،سنگ سيمان سفيد و رنگي و پوششهاي فلزي (ورقهاي فولادي و آلومينيومي رنگي) بعنوان كالاهاي رقيب و يا كالاهائي كه بعضاً جانشين آجر نما خواهد شد نام برد. كاربرد هر يك از مصالح فوق به فاكتورهاي متعددي نظير ، جنس بدنه ساختمان و طراحي اوليه، دسترسي بيشتر به يكي از مصالح فوق نسبت به ساير مصالح ، نوع ساختمان از نظر صنعتي ، تجاري يا مسكوني بودن ، كيفيت مورد انتظار : قيمت هر يك از مصالح فوق و بعبارت ديگر قدرت خريد افراد مختلف بستگي دارد، با توجه به اين موضوع كه قيمت سنگ و پوششهاي فلزي در مقايسه با آجر بالا ميباشد و كيفيت پوششهاي سيماني و طول عمر آن در مقايسه با آجر بسيار كمتر مي باشد ميتوان از آجر نما بعنوان يكي از مصالح ساختماني كه از نظر قيمت و كيفيت در مجموع مناسبتر از ساير مصالح ميباشد نام برد؛
2-4 قيمت فروش:
در حال حاضر بازار براي آجر نما نيز همانند برخي كالاهاي ديگر قيمتهاي متفاوتي وجود دارد ، قيمت فروش اين كالا بصورت دولتي 900 ريال ودر بازار آزاد متناسب با كيفيت آن 250 ريال براي هر عدد آجر نيز ميرسد قيمت تمام شده آجر در طرح 850 ريال و قيمت فروش آن 950 ريال پيشبيني شده است.
مقايسه قيمت فروش آجر نما با ساير محصولات مشابه به بطور مجرد و به تنهايي معقول و منطقي نمي باشد و در حقيقت با توجه به اينكه نماي ساختماني (روكار) با بدنه ساختمان (توكار) مستقيماً ارتباط دارد اين مقايسه به مقايسه يك واحد از ساختمان مثلاً يك متر مربع از ساختمان هاي مختلف با نماي مختلف باز ميگردد كه در حالتهاي متفاوت نتايج متفاوتي بدست ميدهد.
3- برسيهاي فني:
3-1- تكنولوژي هاي مختلف :
- تكنولوژي ساخت خط توليد و تجهيزات آجر در اكثر كشورهاي جهان اعم از كشورهاي پيشرفته و يا در حال توسعه وجود دارد، در حال حاضر در كشور خطوط توليد نصب شده عمدتاً از آلمان غربي ، تعدادي از ايتاليا و تعدادي نيز از اروپاي شرقي از جمله يوگوسلاوي و تعدادي نيز ساخت داخل ميباشد .
با توجه به برتري تكنولوژي آلمان غربي نسبت به ايتاليا و كشورهاي اروپاي شرقي نسبت به اروپاي غربي انتخاب تجهيزات ساخت آلمان غربي براي ظرفيت 60 ميليون قالب در سال به بالا ‚ تجهيزات ساخت ايتاليا براي ظرفيت 45 ميليون قالب، تجهيزات ساخت كشورهاي اروپاي شرقي براي ظرفيت 30 ميليون قالب در سال و تجهيزات ساخت داخل براي ظرفيت 20 ميليون قالب در سال مناسب ميباشد.
3ـ2 بررسي روشهاي مختلف توليد :
توليد آجر نما در دو بخش صورت ميگيرد . بخش اول شامل آماده سازي و عمل آوري گل تبديل آن به شمش گل و بخش دوم شامل برش شمش به آجر خام، خشك كردن آجر خام و پخت آن ميباشد .
3-2-1- آماده سازي و عمل آوري گل و تبديل آن به شمش گل:
در اين بخش خاك به ذرات ريز تبديل شده، در صورت دارا بودن ريشه گياهان، اين قبيل ناخالصيها از آن جدا شده و به ميزان 30-28 درصد به آن آب اضافه شده و گلي هموژن و يكنواخت حاصل ميگردد. كه پس از خروج از دستگاه اكسترودر و در برش داده ميشود . در عمل مراحل مختلف عمل آوري به نوع خاك ، وجود ناخالصي هاي نظير شن و ماسه ، ريشه گياهان و وجود ناخالصيها و مواد نظير سنگ آهك و …. در خاك بستگي دارد . برحسب خصوصيات خاك مصرفي ميتوان در خطوط مختلف توليد كه در آن تجهيزات مختلفي را به كار رفته استفاده نمود. جهت تشريح بيشتر موضوع تجهيزات و وسائلي كه در يك خط توليد آجر مورد استفاده قرار ميگيرد را معرفي نموده و سپس خطوط مختلف توليد و خصوصيات هر يك از آنها را بيان مينمائيم.
3-2-1-1 تجهيزات و وسائل مختلف:
در شكل شماره 2 تصوير تجهيزات مختلف مورد مصرف در خط توليد آجر نشان داده شده است ،ذيلاً به معرفي خصوصيات هر يك از ا ين دستگاه ها ميپردازيم .
الف ـ نقاله: شكل شماره 1و 2 شكل مذكور دو نوع نقاله را نشان ميدهد . نقالة نوع اول ،نقاله لاستيكي ،صاف ميباشد .شيب اين نقاله ميتواند تا 30 در جه بوده و با ظرفيت حمل بار از 30 تا 60 متر مكعب در ساعت ساخته ميشود . نقاله شماره 2، نقالة لاستيكي با غلطكهاي جانبي بوده و مقطه آن به صورت V و مقعر مي باشد. اين نقاله ها تا شيب 20 درجه مي توانند مورد استفاده قرار گيرند. و باظرفيت حمل بار از 35 متر مكعب تا 150 متر مكعب در ساعت ساخته ميشود.
ب - دستگاههاي اكسترودر: شكل شماره 3 دستگاه اكسترودر را نشان ميدهد اين دستگاه گل را به صورت متراكم درآورده و به شمش با مقطع مورد نياز خارج ميسازد.
ج - مخلوط كن دو محوره: در اين دستگاه آب به خاك اضافه شده و مخلوطي هموژن يا پلاستيسيتة لازم را فراهم ميگردد.
اين دستگاه تحت شمارة 4 نشان داده شده است.
د- باكس فيدر : باكس فيدر دستگاهي است كه با خريد و نصب آن سه هدف دنبال ميشود:
1ـ خاك مورد نياز جهت مصرف 30 تا 40 دقيقه در آن ذخيره شده و به اين ترتيب از قطع جريان مواد جلوگيري ميكند.
2ـ خط توليد را با جريان يكنواختي تغذيه نموده و به اين ترتيب از فشار به دستگاهها جلوگيري مينمايد .
3ـ امكان اسپري نمودن آب بر روي خاك را امكان پذير ميسازد و به اين ترتيب به عمل آوري گل كمك ميكند .
هـ ـ آسياب غلطكي : آسياب غلطكي كه شماره 6 آنرا نشان ميدهد به خرد كردن كلوخهها و تبديل آن به خاك يا ذراتي با ابعاد حداكثر چند ميليتر قبل از وارد شدن به مخلوط كن كمك ميكند وبه اين ترتيب عمل آوري خاك را بهتر ميسازد و به اين منظور فاصله بين دو غلطك را برحسب نوع خاك مصرفي از 3 تا 5 ميلمتر تنظيم مينمايند
در صورتيكه در خاك مصرفي موادي نظير سنگ آهك وجودداشته باشد به منظور خرد نمودن و پودر نمودن اين گونه مواد كه وجود آنها به صورت كلوخه خرد نشده منجر به فرسودگي و خرد شدن آجر پس از مصرف در اثر جذب آب مي گردد. استفاده از آسياب غلطكي ضروريست .
دستگاه اكسترود همراه با مخلوط كن دو محوره و پُمپ تخليه:
شماره 7 اين دستگاه را نشان ميدهد . اين دستگاه پس از مخلوط نمودن گل آنرا به صورت تكهها ي گل درآورده و در محفظة خلاء كه توسط پمپ خلاء ايجاد ميشود ميريزد تا پس از تخليه هواي موجود در گل توسط قسمت پائين دستگاه كه اكسترودر ميباشد متراكم شده و به صورت شمش از دستگاه خارج ميشود.
زـ خرد كننده: شماره 8 دستگاه خرد كننده را نشان ميدهد مكانيزم اين دستگاه به گونهاي است كه علاوه بر خرد كردن كلوخهها مواد سخت داخل خاك كه تا سه موس سختي دارند، تكههاي سنگ را از خاك جدا نموده و از خط خارج ميسازد
ح - مخلوط من يا سرند : دستگاه مخلوط كن يا سرند(شماره 9) هنگامي مورد استفاده قرار ميگيرد كه در داخل خاك ريشة گياهان و از اين قبيل مواد وجود داشته باشد. كلية تجهزات فوق بجز خرد كن و مخلوط كن يا سرند در داخل كشور ساخته مي شود.