كانسارهاي روي

مقاله نقش تصاوير ماهواره‌اي بعنوان يك  ابزار قوي در امر اكتشاف و استخراج

مقاله نقش تصاوير ماهواره‌اي بعنوان يك  ابزار قوي در امر اكتشاف و استخراج

فصل اول: كانسارهاي سرب و روي

1-1 مقدمه 1

2-1 ژئوشيمي و ميزالوژي سرب 2

3-1 ژئوشيمي و ميزالوژي روي 2

4-1 انواع كانسارهاي سرب و روي 3

1-4-1 اسكارن 3

2-4-1 رگه‌اي 5

1-2-4-1 كانسارهاي هيپوترمال 5

2-2-4-1 كانسارهاي مزوترمال 6

3-2-4-1 كانسارهاي زينوترمال 6

3-4-1 استراتاباند 8

1-3-4-1 تيپ دره مي‌سي‌سي‌پي 8

2-3-4-1 لايه‌اي 10

3-3-4-1 ماسيوسولفايد 11

4-4-1 كانسارهاي دگرگوني 13

5-1 كانسارهاي سرب و روي مهدي آباد 15  

1-5-1 زمين‌شناسي كانسار سرب و روي مهدي آباد 15

1-1-5-1 سازند سنگستان 16

2-1-5-1 سازند تانت 16

3-1-5-1 سازند آب كوه 17

4-1-5-1 نهشته‌هاي كواترنر 17

فصل دوم: كليات بر سيستم اطلاعات جغرافيايي GIS

1-2 كليات بر سيستم اطلاعات جغرافيايي GIS 19

2-2 سيستم اطلاعات جغرافيايي GIS 20

3-2 اهداف سيستم اطلاعات 22

4-2 عناصر و اجزاي GIS 23

5-2 قابليت هاي تحليلي يك سيستم اطلاعاتي جغرافيايي 24

6-2 كاربرد‌هاي (GIS) 25

1-6-2 استفاده از GIS  در برنامه ريزي شهري 62

2-6-2 GIS در مدل‌سازي مانورهاي نظامي 26

3-6-2 GIS در برخورد با سوانح طبيعي مانند زلزله 27

4-6-2 تكنولوژي GIS به همراه گيرنده هاي GPS در شرايط اضطراري نشت        

 نفت در آب دريا 27

5-6-2 GIS در بررسي و ارزيابي فرسايش خاك 27

6-6-2 GIS در علوم مهندسي عمران 28

7-2 GIS در اكتشاف معدن 28

1-7-2 تعيين مكان و محدودة پي‌جويي 29

2-7-2 تعيين مكان و محدودة اكتشاف نيمه تفضيلي 30

3-7-2 تعيين محدودة حفاري‌هاي اكتشافي 38

4-7-2 تعيين مكان و محدودة اكتشاف تفضيلي 31

5-7-2 تعيين حمل تأسيسات و ماشين ‌آلات معدن 32

8-2 كاربرد GIS در مهندسي معدن (1) 32

9-2 كاربرد GIS در مهندسي معدن (2) 23

10-2 كاربرد GIS در مهندسي معدن (3) 34

فصل سوم: سنجش از دور

1-3 مقدمه 35

2-3 مباني سنجش از دور 35

3-3 طيف الكترومغناطيس 37

4-3 مدارها 38

5-3 گزينش سيستم مناسب 40

فصل چهارم: نمايش داده‌ها

1-4 مقدمه 42

2-4 تعريف نقشه 42

3-4 عوارض نقشه 42

4-4 ساختار نقشه 43

5-4 مقياس نقشه 43

6-4 سيستم تصوير نقشه‌ها 44

1-6-4 سيستم تصوير لامير 45

2-6-4 سيستم تصوير UTM 45

3-6-4 سيستم تصوير قطبي 45

7-4 نمايش داده‌هاي جغرافيايي 48

1-7-4 اطلاعات مكاني 48

2-7-4 اطلاعات توصيفي 49

8-4 رقومي كردن 49

9-4 نشان دادن عارضه‌ها بر روي يك نقشه 50

1-9-4 عوارض فضايي 50

2-9-4 مدل رستري يا شبكه‌اي 52

3-9-4 مدل برداري 52

فصل پنجم: معرفي برخي نرم‌افزارها

1-5 نرم افزار Er mapper 54

2-5 نرم افزار Ilwis 55

3-5 نرم افزار Arc view 56

4-5 نرم افزارinfo Arc 57

فصل ششم: تهيه نقشه‌هاي پتانسيل معدن

1-6 تهيه نقشه‌هاي پتانسيل معدن 58

2-6 مدل مفهومي 60

1-2-6 مرحلة 1 63

2-2-6 مرحلة 2 64

3-2-6 مرحلة 3 68

فصل هفتم: اكتشاف سطحي كانسار سرب و روي مهدي آباد

1-7 اكتشاف سطحي كانسار سرب و روي مهدي آباد 69

1-1-7 مرحلة اول 70

2-1-7 مرحلة دوم 71

3-1-7 مرحلة سوم 75

4-1-7 مرحلة چهارم 78

1-4-1-7 Map list 79

2-4-1-7 انتخاب تصوير كاذب 80

3-4-1-7 نمونه‌گيري 80

4-4-1-7 Classify 81

فصل هشتم: مسائل كاربردي نرم افزار ilwis

1-8  ilwis (1)  سيستم مختصات Coordineate System 91

1-1-8 تصويرگيري نقشه 92

2-8  ilwis(2) زمينه (Domain) 93

3-8 ilwis (3) نمايش و رنگاميزي (Representation) 94

4-8 ilwis (4)  زين مرجع (Georefrence) 94

نتيجه‌گيري 96

پيشنهادات 97  

منابع 98

مقدمه

سرب در حدود 6 تا 7 هزار سال پيش در مصر و بين النهرين كشف شده است اين فلز در شمار قديمي ترين فلزهايي است كه انسان آن را بكار برده است به اين فلز در زبان انگليسي Lead در عربي رصاص و در زبان پهلوي سرب گفته مي شود در حدود 4000 سال پيش از ميلاد مصري ها و سومري ها از سفيد سرب براي آرايش استفاده مي كردند در قرون وسطي از سرب به گستردگي در مصالح ساختماني استفاده مي شده است در ايران نيز سرب از اواخر هزاره سوم شناخته شده و چون ذوب كربنات هاي سرب آسان بوده است، معادن كربنات سرب زودتر مورد استفاده قرار گرفته اند

در حال حاضر مهمترين كاربردهاي آن در باطري ها، كابل ها و بلبرينگ ها مي باشد روي در سال 1746 بوسيله شيميدان آلماني بنام مارگراف كشف شده است اين فلز براي مدت 2000 سال بعنوان يكي از اجزاء آلياژ برنج در اروپا و آسيا مصرف مي شده است در حدود 150 سال پيش از ميلاد مسيح رومي ها از اين فلز و آلياژهاي آن سكه تهيه مي كردند امروزه بيشترين كاربرد روي در صنعت گالوانيزه، تركيب آلياژها و الكترونيك است معمولا سرب و روي با يكديگر و با فلزاتي چون مس، طلا و نقره همراه مي باشند همچنين كانسارهاي سرب و روي با درصدهاي متنوعي از اين فلزات شناسايي شده اند (4، ص 5)

ژئوشيمي و مينرالوژي سرب

بطور كلي چهار ايزوتوپ پايدار سرب با اعداد جرمي 204،206،207 و 208 وجود دارند كه از بين آنها ايزوتوپ 208 با فراواني 1/52% بيشترين ايزوتوپ سرب است ايزوتوپ‌هاي 206،207 و 208 محصولات نهائي متلاشي شدن اورانيوم و توريم مي باشند سرب بطور كلي از لحاظ فراواني در پوسته زمين در رتبه سي و چهارم قرار دارد، سرب داراي كلارك ^3-10*6/1% مي باشد، در حال حاضر بطور متوسط حداقل ضريب تجمع سرب براي تشكيل كانسارهاي اقتصادي در حدود 2000 مي باشد كلارك سرب از سنگهاي باريك به سمت سنگهاي اسيدي افزايش مي يابد، بطوريكه ميزان كلارك در سنگهاي اوترابازيك ^5-10*1% در سنگهاي بازيك ^4-10*8% و در سنگهاي با منشأ ماگمايي اسيدي ^3-10*2% مي باشد (4)

كاني هاي اصلي سرب و درصد سرب در هر كدام به ترتيب زير مي باشد:

گالن با 6/86% سرب، جيمسونيت با 16/40% سرب، بولانگريت با 42/55% سرب، بورنيت با 6/42% سرب، سروسيت با 6/77% سرب و آنگلزيت با 3/68% سرب

ژئوشيمي و مينرالوژي روي

روي داراي 5 ايزوتوپ پايدار است كه اعداد جرمي آن 64، 66، 78، 80 مي باشد كه در اين ميان بيشترين ايزوتوپ آن ايزوتوپ 64 با فراواني 9/48% مي باشد روي از لحاظ فراواني در رتبه بيست و سوم پوسته زمين قرار دارد كلارك روي تا حدودي بيشتر از سرب مي باشد، ميزان كلارك روي ^3-10*3/8 و ضريب تجمع آن براي تشكيل كانسارهاي اقتصادي 500 مي باشد ميزان كلارك روي از سنگهاي ماگمائي با منشأ بازي به سمت سنگهاي ماگمايي با منشأ اسيدي افزايش پيدا مي كند ميزان كلارك در سنگهاي اولترابازيك ^3-10*3% در سنگهاي بازي ^3-10*3/1% و در سنگهاي اسيدي ^3-10*6% مي باشد ميزان كلارك در سنگهاي اسيدي خيلي نزديك به ميزان كلارك در پوسته است كاني هاي اصلي روي و درصد روي هر يك به صورت زير مي باشد:

اسفالريت با 67% روي، ورتزيت با 63% روي، اسميت زونيت با 52% روي، همي مورفيت با 7/53% روي (4)

انواع كانسارهاي سرب و روي

بطور كلي انواع كانسارهاي سرب و روي عبارتند از:

3-1) اسكارن

3-2) رگه اي

3-3) استراتاباند

3-4) دگرگوني

كانسارهاي اسكارن:

چنانچه در دگرگوني مجاورتي موادي از توده نفوذي به سنگ ميزبان افزوده شود، كانسارهاي اسكارن پديد مي آيد بطور معمول كاني هاي منطقه اسكارن متنوع و فراوانند اسميرنف اين كانسارها را با توجه به مباني مختلف به پنج گروه تقسيم كرده كه در اين ميان به رده بندي بر مبناي تركيب سنگ هاي دربرگيرنده توده نفوذي اهميت بيشتري داده زيرا به اسكارن آهكي، اسكارن منيزيتي و اسكارن سيليكاته اشاره مي كند

امروزه اين كانسارها را كه از ديدگاه اقتصادي مورد توجه بسياري از زمين شناسان قرار دارند بر مبناي نوع غالب و چيره و با ارزش موجود در آنها تقسيم بندي مي كنند كه در حقيقت دنباله رده بندي اين كانسارها بر پايه نوع سنگ در بر گيرنده توده نفوذي است

اينوديك بورت كانسارهاي اسكارن آهكي را به پنج گروه اسكارن هاي آهن، تنگستن، مس، سرب، روي و قلع تقسيم كرده است نكته قابل توجه اين است كه بر عكس كاني هاي موجود در اسكارن ها كه تركيبي پيچيده و متنوع دارند، كانه ها ، بطور معمول، سولفورها و اكسيدهايي با تركيب ساده هستند از مهمترين سولفورهاي موجود در اسكارن ها اسفالريت و گالن را مي‌توان نام برد (4، ص 23)

كانسارهاي اسكارن بيشتر به شكل ورقه، عدسي و يا رگه وجود دارند و داراي ضخامت چند ده متر و وسعت چندصد متر مي باشند در هر صورت مورفولوژي سولفيدهاي سرب و روي بر روي تركيب اسكارن آهكي تأثير گذاشته و آنها را بيشتر پيچيده مي كند ماده معدني در اين موارد بيشتر به شكل عدسي، ستوني و يا پاكتي شكل ديده مي شود شكل كانسار چندين صدمتر در طول و در امتداد گسترش پيدا مي كند؛ همچنين ضخامت آن نيز 1 تا 10 متر و يا بيشتر مي‌تواند وجود داشته باشد