تاثير جو رواني بر پيشرفت تحصيلي

تاثير جو رواني و اجتماعي كلاس بر پيشرفت تحصيلي

تاثير جو رواني و اجتماعي كلاس بر پيشرفت تحصيلي

فهرست مطالب
فصل اول
كليات
مقدمه
عنوان پژوهش
بيان مسئله
سؤالات پژوهش
اهداف پژوهش
فرضيه هاي اصلي پژوهش
تعارف مفاهيم و واژه ها
جو رواني
جو اجتماعي
پيشرفت تحصيلي
متغيرهاي پژوهش
متغير مستقل
متغير وابسته
متغير تعديل كننده
متغير مورد كنترل
متغير مداخله گر

فصل دوم
ادبيات تحقيق
مقدمه
مروري به تحول و پيشرفت تحقيقات در زمينه موضوع
پيشينه تحقيق
جايگاه علمي موضوع
بررسي مؤلفه هاي جو رواني _ اجتماعي كلاس
مؤلفه مشاركت
مؤلفه دلبستگي متقابل بين دانش آموزان
مؤلفه برخورداري از پشتيباني معلم
مؤلفه اهميت دادن به كار و تكاليف
نظم وسازماندهي مطالب
بكار بستن مقررات
مؤلفه نوآوري آموزشي
تحقيقات انجام شده در خارج از كشور

فصل سوم
روش پژوهش
جامعه پژوهش (آماري )
نمونه و روش نمونه گيري
ابزار پژوهش
روش اجرا
ويژگيهاي گروه هاي نمونه
روش هاي تجزيه و تحليل آماري

فصل چهارم
تجزيه و تحليل آماري
تجزيه و تحليل داده هاي آماري
ارائه نتايج كمي تجزيه و تحليل داده ها

فصل پنجم
نتيجه گيري
خلاصه و نتايج
نتايج فرعي تحقيق
محدوديتها
پيشنهادات

مقدمه

بنابر نظرات ، متخصصان تعليم وتربيت دوره ابتدايي يكي ازمهمترين سطح آموزشي است كه درحقيقت اركان وبنيان آموزشهاي كلاسيك برآن استواراست . گفته شده است كه سوادارتباط مستقيمي بافرهنگ داردوفرهنگ خودبه دوطبقه خاص وعام ويافرهنگ شخصي واجتماعي تقسيم مي شود.آنچه به نظرمي رسد فرهنگ غيرازسواداست امابايد توجه داشت كه جهان بيني وبينش انسان به وسيله آن شكل ونشأت مي گيرد هيچ كس رانمي توان بدون فرهنگ دانست . زيراروانشناسان ، جامعه شناسان وزيست شناسان براين عقيده اندكه حتي جانوران هم براي خودفرهنگي دارند كه درمراحل پايين قراردارند .

بايد توجه داشت كه تحصيلات درمدرسه كه خود يك محيط اجتماعي است فرهنگ شخص راارتقاء مي دهد وطبعا" وقتي آحادملت داراي فرهنگ وبينش بالاتري باشندمنحني فرهنگ اجتماعي قوس صعودي رامي پيمايد .وقتي مي گوييم مدرسه مكاني است كه بابرنامه مشخص وزمان تعين ومعلم تعيطن شده درتعليم وتربيت وآموزش تحصيل نقش اساسي دارد واين بدان معناست كه درآن تغييررفتاريايادگيري ايجادمي شود ، بنابراين بايداذعان نمودكه خودجامعه سبب آموزش مي شودومدرسه نيزيك محيط اجتماعي است ووقتي كه تغييررفتاردراولياي محصلين انجام شدوباسوادشدند،داراي فرهنگ وبينشي خواهندشدكه نسبت به سرنوشت فرزندان خودبي تفاوت نباشندوهمكاري وهمياري بااولياء مدرسه ومعلمين راسرلوحه كارشان قرارمي دهند وازاين ارتباط يكي ازراههاي مهم پيشرفت تحصيلي است ( سيف ، 1365 )

پيشرفت تحصيلي دريك واحدآموزشي موجب مي گردد تاحس رقابت درسايردانش آموزان برانگيخته شودمسايلي ازاين قبيل درمجموعه باعث مي گردد تاجوحاكم برمحيط آموزشي داراي روند پياباشدودروضعيت زمينه هاي لازم براي رشد روحيه كنجكاوي ودقت دربين دانش آموزان فراهم مي گرددكه درصورت هماهنگي سايرمسائل بااين وضعيت ، آينده نويدبخش ودرخشاني براي دانش آموزان متصوراست ( پورشافعي ، 1370 )

دربعداجتماعي مسئله پيشرفت تحصيلي مي تواندموجبات نشاط محيط خانوادگي وابراز رضايت آنان را ازنهادآموزشي جامعه فراهم سازد واطمينان بيشترآنان رابه دست اندركاران امرآموزشي جامعه بيشتركنداين امرنيز به نوبه خودموجب مي گرددتاپيشرفت تحصيلي دانش آموزان كه دراصل به معناي ايفاي نقش محول به آنان است ، مي توان درتعادل نظام اجتماعي نيز مؤثرواقع شود.وپيشرفت تحصيلي دانش آموزان يكي ازشاخص هاي مهم درارزشيابي آموزش وپرورش است وتمام كوشش ها وكشش هاي اين نظام ، درواقع جامه عمل پوشاندن،بدين امرتلقي مي شودبه عبارتي جامعه به طورويژه نظام آموزش وپرورش نسبت به سرنوشت كودك ، رشدوتكامل موفقيت آميز وجايگاه او درجامعه علاقمندونگران است وانتظاردارد، ازپيشرفت تحصيلي به عنوان يكي ازابعادپيشرفت درنظام آموزش وپرورش ، مفهوم انجام تكاليف وموفقيت دانش آموزان درگذراندن دروس يك پايه تحصيلي مشخص ياموفقيت دانش آموزان درامريادگيري مطلب درسي مستفادمي شود(پورشافعي ، 1370 )

موضوع موردبررسي ماادراك انتظاردانش آموزان (دختروپسر) ومعلمان شان ازجورواني _ اجتماعي موجوددركلاس وهمچنين جورواني _ اجتماعي موردتمايل دركلاس است كه چقدرارتباط باپيشرفت تحصيلي داردبنابراين درصدد بررسي آن هستيم كه معلمان به ويژه دانش آموزان چه برداشتي ازجورواني _اجتماعي كلاس باجوآموزشي كلاس داردبه نظرآنان اين جوچگونه بايد باشد؟ اين مسئله درجايگاهي موردبررسي قرارمي گيرد كه داراي اهداف آموزش وپرورش است .

1) عنوان پژوهش : تأثيرجورواني _ اجتماعي كلاس درپيشرفت تحصيلي ( پايه پنجم ابتدائي )

2) بيان مسئله : بنابراين درپهنه موردمطالعه يك طرف معلم ودانش آموزان وازطرف ديگر آموزش مطرح است دراين موردمي توان گفت آموزش به هرگونه فعاليت ياتدبيرازپيش طرح ريزي شده گفته كه هدف آن ايجاد يادگيري در ياد گيرندگان است .آموزش مستلزم فعاليت متقابل بين حداقل دو نفر معلم و متعلم است .(سيف ،1375 )

در آموزش ،بر قراري رابطه با شاگردان مهم است و براي اينكه شاگردان خبر ما را دريافت كنند لازم است كه به چند نكته توجه شود واين به طور اجمال عبارتند از :خبر متناسب باشد :در بيانيه قابل فهم و معنا را ذكر شود و واكنش هاي دانش آموزان در مقابل آن متناسب و مثبت باشد و بين معلم و دانش آموزان رابطه متقابل وجود داشته باشد .

3)سؤالات پژوهش

سؤالات مورد مطالعه در اين تحقيق بارتند از :

1) آيا بين ادراك و انتظار ،دانش آموزان و معلمين از جو رواني _اجتماعي تفاوتي وجود دارد؟

2)آيا رابطه بين ادراك و انتظار دانش آموزان از جو رواني _اجتماعي كلاس با پيشرفت تحصيلي وجود دارد ؟

3)آيا رابطه اي بين ادراك و انتظار معلمين از جو رواني _اجتماعي كلاس ،با پيشرفت تحصيلي وجود دارد ؟

هر قدر متغيرها يا ادراك و انتظار كه عوامل سازنده جو كلاس درس هستند به هم نزديكتر باشند جو مناسب تر است و در نتيجه پيشرفت تحصيلي بهتر خو اهد بود بنابراين در اين مورد مي توان گفت :در محيط آموزشي ،شناسايي اين متغير ادراك و انتظارات دانش آموزان و معلمين از جو _اجتماعي كلاس ،معلمان را در رسيدن به اهداف آموزشي و تفكر درباره شيوه هاي فعاليت آنها ما ياري مي دهد واين پرسشنامه به نحوي مؤثر بازده دروس مختلف را بنابر كار برد مؤلفه هاي جو پيش بيني كند و يك ابزار معتبري براي پيشگيري بازده آكادميك دروس مختلف همانند تست ها بهره هوشي است .اين پرسشنامه مي تواند به تنهايي همانند تستها ي بهره هوشي مورد استفاده قرار گيرد و يا اگر مي خواهيم پيشگويي رابهبود بخشيم مي توانيم آن را ه را ،با تستهاي بهره هوشي بكار بريم .

4)اهداف پژوهش

براي اينكه مسئله ممكن باشد لازم است كه مؤلفه هاي سازنده ادراك و انتظار جو كلاس معين گردد سه مؤلفه كلي براي جو رواني _اجتماعي كلاس تعيين مي كنند .1- بعد تعامل افراد مشاركت ،ارتباط معلم شاگرد و ارتباط شاگرد با شاگرد .2_ بعد تحولي و به پيشرفت تحصيلي توافق شده به كار و به هدف 3_ بعد نگهداري مستقيم چيزي كه به سازمان دهي مقررات و تغيير وابسته است (سير كمالي ،1372 ).مؤلفه هاي كه براي گروه بندي جزئيات مشمول جو رواني _ اجتماعي كلاس ذكر كرد به قرار زير است مشاركت ، دلبستگي مقابل شاگرد _ شاگرد ، برخورداري از پشتيباني معلم ، اهميت به كار و تكليف ،نظم و سازندهي ،مقررات ،نو آموزي ،و بر ضرورت تحقيق در اين نهفته است كه آموزش بر اساس علاقه به دنبال خود موفقيت و كسب لذت همراه دارد و اين موفقيت به دنبال خود موجب پيشرفت تحصيلي مي گردد و پيشرفت تحصيلي موجب علاقه دانش آموزان به تحصيل و ادامه آن مي شود .

5)فرضيه هاي اصلي پژوهش

فرضيه هاي مورد مطالعه در اين تحقيق عبارتست از :

1_ بين ادراك و انتظار دانش آموزان و ادراك جو رواني _ اجتماعي و انتظار معلمين اين دانش آموزان جو رواني _اجتماعي تفاوت معني داري وجود دارد.

2)بين ادراك و انتظار دانش آموزان (از جو رواني _ اجتماعي كلاس ) با پيشرفت تحصيلي رابطه وجود دارد .

3)بين ادراك و انتظار معلمين از جو رواني _ اجتماعي كلاس با پيشرفت تحصيلي دانش آموزان رابطه معني دار وجود دارد .

6) تعارف مفاهيم و واژه ها

الف _ تعارف نظري يا مفهو مي

1-6)جو رواني[1] :عبارت است از رابطه عاطفي بين معلم و شاگرد در چارچوب كلاس (ميركمالي ،1372 ).

2-6)جو اجتماعي[2] :عبارت است از محيطي كه در آن محيط شاگردان به فراگيري علم و درك روابط اجتماعي مي پردازند ( مير كمالي ،1372 )

3-6) پيشرفت تحصيلي :به رتبه و راندمان كار دانش آموزان به صورت معيار عددي در هر سه ماهه دوره تحصيلي و به خصوص در انتهاي سال اطلاق مي شود (بهاري ،1372 ).

7)متغيرهاي پژوهش

1-7) متغير مستقل :متغير مستقل مورد بررسي اين تحقيق جو رواني _ اجتماعي كلاس است و به عبارت ديگر ادراك و انتظارات دانش آموزان و معلمينشان از جو رواني _ اجتماعي كلاس است .

2-7)متغير وابسته :

متغير وابسته در مطالعه با پيشرفت تحصيلي است .واژه پيشرفت يعني تغييرات ايجاد شده در جهت مطلوب و مساعد در رابطه با مسائل آموزشي پيشرفت و درجه موفقيت دانش آموزان در رسيدن به اهداف آموزشي از پيش تعيين شده بر روي رفتار دانش آموزان اعمال مي شود و جنبه هايي از آنها قابل مشاهده و قابل اندازه گيري است تغييرات حاصل شده مي تواند در هر كدام از سه حيطه شناختي عاطفي و يا رواني _حركتي جايگزين مي شود با اينكه اين سه حيطه اجزاء جدا نشدني از همديگر ند ولي به دليل فقدان از ابزار هاي دقيق اندازه گيري براي تمام وسايل عاطفي عملا" قادر به بررسي هر گونه تغييربوجود آمده در رفتار دانش آموزان نيستم تا از شدت وضعف ويا در واقع از كيفييت تغييرات بوجود آمده آگاه باشيم .(صالحي حسيني ،1993 )

3) متغير تعديل كننده :

3-7)متغير تعديل كننده در مطالعه ما چنين است كه شامل دانش آموزان دختر و پسر است .

4-7) متغير مورد كنترل :در مطالعه حاضر پايه تحصيلي دانش آموزان سال پنجم ابتدايي است

5-7) متغير مداخله گر :متغير مداخله گر در مطالعه حاضر امر يادگيري است.

مقدمه

پيشرفت تحصيلي دانش آموزان يكي از شاخص هاي ههم در ارزشيابي آموزش و پرورش است و تمام كوشش ها و كشش هاي اين نظام ،در واقع جامه عمل پوشاندن ،بدين امر تلقي مي شود .به عبارتي ،جامعه به طور ويژه نظام آموزش و پرورش ،نسبت به سرنوشت كودك ،رشد و تكامل موفقيت آميزوجايگاه او در جامعه ،علاقمند و نگران است و انتظار دارد از پيشرفت تحصيلي به عنوان يكي از ابعاد پيشرفت در نظام آموزش و پرورش ،مفهوم انجام تكاليف و موفقيت دانش آموزان در گذراندن دروس يك پايه تحصيلي مشخص يا موفقيت دانش آموزان در امر ياد گيري مطلب درسي مستفاد ميشود و وجه مخالف آن افت تحصيلي است كه يكي از معضلات نظام آموزشي است مي باشد كه به شيوه هاي گوناگون همچون عدم موفقيت دانش آموزان در دستيابي به هدف هاي مقاطع تحصيلي مربوط ،مردودي و تكرار پايه هاي تحصيلي ،ترك تحصيل زودرس و بيكاري و بلاتكليفي خود را نشان مي دهد .ميزان پيشرفت تحصيلي ،يكي از ملاك هاي كار آيي نظام آموزشي است .پيشرفت تحصيلي ،در گرو عوامل بيشمار است كه مي توان آنها در دو مقوله كلي عوامل مربوط به تفاوت هاي فردي و عوامل مربوط .به تفاوت هاي فردي و عوامل مربوط به مدرسه و نظام آموزش و پرورش بررسي نمود به عبارتي پيشرفت تحصيلي ،گاه به علت خصايص ويژگي هاي شخصيتي و شاخص ذهني ،اجتماعي عاطفي ،خود دانش آموزان است كه مي تواند متأثر از عوامل مربوط به خانواده نيز باشد و گاه به علت كاركردهاي مدرسه و نظام آموزش و پرورش البته اين دو تا حدي با يكديگر در تعامل اند (پور شافعي ،1370 )
مروري به تحول و پيشرفت تحقيقات در زمينه موضوع

پيشينه تحقيق

كلاس به عنوان جامعه كوچك و فرعي تشكيل از شركت كنندگاني از جامعه اصلي هر شهر يا كشور است كه از نظر فرهنگي رفتاري ،اجتماعي و شخصيتهاي با هم متفاوتند و تمامي اين خصوصيات را با خود به درون كلاس مي آورند .

بنابراين فرهنگي كه هر كلاس در خود جا مي دهد ارتباط تنگاتنگ با افرادي دارد كه در آن كلاس فعالند وجود تفاوت هاي فردي بين افراد در كلاس باعث بوجود آمدن تعاملات رواني ،فكري ،اجتماعي و اخلاقي در آن كلاس مي شود كه اين تعاملات حكايت از جو رواني _اجتماعي كلاس دارد و از طرف ديگر چون افراد كلاس متفاوتند در نتيجه جوهاي متفاوتي در كلاسها داير است لذا تعاريف متفاوتي براي جو بايد موجود باشد (به نظر بلوم (1)و به نقل از صالحي حسيني 1393 .

جو عبارتست از شرايط نيرو ها و محركهاي خارجي كه در انسانها تأثير مي گذارد و يا محركهاي خارجي را در عوامل فيزيكي ،اجتماعي و فكري خلاصه كرده است و دامنه متغير جو را از دروني ترين فعل و انفعالات اجتماعي تا نيروهاي خيلي دور فرهنگي و سازماني بيان كرده است و به نظر تاگيوري (1968 به نقل از صالحي حسيني )جو مجموع كيفيت محيطي داخل هر سازمان است چهار بعد بوم شناسي و قلمرو يا محيط و سيستم اجتماعي و بعد فرهنگي را بدان نسبت داده است .در اين زمينه بوم شناسي ارتباط مستقيم با وجود عوامل فيزيكي مواد و يا وسائل دارد. قلمرو در بر گيرنده افراد و گروهها ست بعد سيستم اجتماعي روابط الگو شده افراد و گروههاست بعد فرهنگي افراد و گروههاست بعد فرهنگي شامل سيستم هاي اقتصادي ارزشها ساختارهاي تشخيص معاني است ،(موس[5] ،1973 )

جو اجتماعي شامل سه بعد است :

1_ روابط مشخص كننده نوع و شدت روابط انساني در درون محيط است و اين بعد حدودي را كه افراد با محيط در گيرند و به يكديگر كمك مي كنند و يا همديگر را كمك مي كنند و يا همديگر هدايت مي كنند،ارزيابي مي كند .

2_ نظام نگهداري و نظام تغيير بر گيرنده حدي است كه محيط در انتظارات و با توقعات خويش ،منظم ،صريح و روشن است از كنترل و نظارت حمايت مي كند متوجه و علاقمند به تغييرات و اصلاح آن است