تعليم و تربيت

پايان نامه اهميت مطالعه در تعليم و تربيت

اهميت مطالعه در تعليم و تربيت

فصل اول

1-1 مقدمه

2-1 بيان مسئله

3-1 اهداف تحقيق

4-1 اهميت موضوع تحقيق

5-1 فرضيه‌هاي تحقيق

6-1 تعريف عملياتي مفاهيم و متغيرها

فصل دوم

1-2 مقدمه

2-2 تاريخچة شروع كتاب‌نويسي براي كودكان در ايران

3-2 اشاره به مسئله كتاب و كتابخانه در ديگر كشورهاي جهان

4-2 ادبيات كودكان و اهداف آن

5-2 اهميت مطالعه

6-2 ويژگي و معيارهاي اساسي كتاب كودك

7-2 راههاي ايجاد عادت به مطالعه در كودكان

8-2 رغبت‌هاي مطالعه در كودكان و نوجوانان چيست

9-2 كتابخانه‌اي براي كودكان فراهم كنيم

10-2 همكاري خانه و مدرسه

11-2 نقش مطالعه در توسعه فرهنگي

ب) پيشينة تحقيق

فصل سوم

3 مقدمه

2-3 جامعه آماري

3-3 نمونه و روش نمونه‌گيري

4-3 ابزار اندازه‌گيري

5-3 روش جمع‌آوري اطلاعات

6-3 روش آماري تحقيق

فصل چهارم
1-4 مقدمه

2-4 طبقه‌بندي داده‌ها

3-4 اجراي آزمون آماري خي دو ( )

4-4 بررسي وضعيت هر يك از فرضيه‌هاي تحقيق

فصل پنجم

نتايج تحقيق
1-5 بحث و نتيجه‌گيري
2-5 محدوديتهاي تحقيق
3-5 پيشنهادهاي تحقيق

علاقه به مطالعة كتاب كه ريشه در حس كنجكاوي انسان دارد امري فطري و هماهنگ با انگيزه‌هاي دروني افراد است و كم و بيش در تمام كودكان وجود دارد كودكان در صورتي كه در خانواده‌اي با هر موقعيت فرهنگي و اجتماعي و اقتصادي باشند حداقل به تماشاي تصوير كتاب علاقه دارند اگر چه اين امر مي‌تواند سرآغاز علاقه به مطالعة كتاب در بزرگسالي شود اما به مرور زمان با توجه به موقعيت خانواده اين علاقه در دو جهت مختلف شكل مي‌گيرد در عده‌اي نگرش مثبت به كتاب رشد كرده و علاقه آنها روز به روز بيشتر مي‌شود تا آنجا كه طبق برنامة منظم و دقيق مطالعة كتاب را در برنامه روزانه خود جاي مي‌دهند و در عده‌اي نگرش منفي ايجاد مي‌گردد و آنچنان از كتاب گريزان مي‌شوند كه كتابهاي درسي را ميز براي كسب حداقل نمره قبولي مطالعه مي‌كنند و با كتابهاي ديگر هيچ رابطة دوستي و نزديكي ندارند از دلايل عدم استفاده از مطالعه را مي‌توان گفت در كشور ما هنوز هيچ اقدام جدي در اين زمينه صورت نگرفته است دليل اصلي اين بي‌توجهي را مي‌توان در اين ديد كه مطالعه هنوز در ايران يك موضوع جدي تلقي نشده و نياز به مطالعه هنوز براي مردم يك نياز واقعي به حساب نمي‌آيد.

نظر به اينكه گرايش و انگيزه به مطالعه در خانواده و از دوران كودكي شكل مي‌گيرد قطعاً براي يافتن علت اصلي ابتدا بايد سراغ خانواده و سپس به دنبال عوامل ديگر رفت كه به نوبة خود داراي اهميت ويژه‌اي هستند به همين دليل به عنوان يك معلم كه مي‌تواند در تشويق دانش‌آموزان به مطالعه مؤثر باشد تحقيقي را در زمينة تاثير مطالعات غير درسي در كمك به تحصيلي دانش‌آموزان دورة ابتدائي، موضوع پژوهش قرار داده تا قدم كوچكي در راه تعالي بخشيدن فرهنگ مطالعه در ميان آينده‌سازان كشور برداشته شود.

3-1 اهداف تحقيق

هدفهاي كلي تحقيق

1- آگاهي از تاثير مطالعات غير درسي در موفقيت تحصيلي دانش‌آموزان.

2- آگاهي از تأثير كتابخانة مدارس در ايجاد عادت به مطالعه در دانش‌آموزان و زمينه‌سازي براي توسعة فرهنگي.

هدفهاي جزئي تحقيق

1- آگاهي از تأثير تشويق والدين و معلمان در گرايش دانش‌آموزان به مطالعه

2- آشنايي با عواملي كه در مطالعة دانش‌آموزان نقش دارد.

3- آگاهي از ضرورت تهية كتابهاي ادبيات كودكان مطابق با سن و فهم و احتياجات فعلي آنها از سوي متخصصان.

4- مشخص كردن ميزان علاقة دانش‌آموزان نسبت به موضوعات مختلف مورد مطالعه

5- تحريك قوة خلاقيت و ابتكار دانش‌آموزان و تقويت و پرورش نيروي تخيل آنان.

6- آگاه نمودن والدين دانش‌آموزان به اهميت مطالعات غير درسي در كسب موفقيت‌هاي تحصيلي.

7- آگاهي از تأثير مطالعات غير درسي در پيشرفت خواندن.

4-1 اهميت موضوع تحقيق

انسان از زماني كه خط را اختراع كرد تا امروز كه صفحة كامپيوتر منعكس كنندة افكار و اميال و جولانگاه فكر بشر است هيچگاه از كتاب و كتابخانه بي‌نياز نبوده است در دنياي معاصر كه بوسيلة وسايل ارتباطي مثل دهكده‌اي كوچك و محدود شده است و چهار گوشة آن هر لحظه روشن‌تر و واضح‌تر و قابل رويت مي‌شود هنوز كتاب و مطالعه جايگاه رفيع فرهنگي خود را حفظ كرده و به عنوان سرآمدترين و بهترين وسيلة انتقال پيام و اطلاعات محسوب مي‌شود.

دربارة اهميت مطالعه و نقشي كه در سازندگي فرد و اجتماع و سرنوشت بشري دارد و اينكه مطالعه مي‌تواند چه نقش عظيمي در تعليم و تربيت ايفا كند صحبت فراوان شده است و امروزه كمتر كسي را مي‌توان يافت كه با كتاب سر و كار نداشته باشد و به اين نكتة مهم واقف نباشد شكي نيست كه علاقمندي به مطالعه خصلتي است كه بايد در افراد بوجود آيد و مدام تقويت شود تا زماني كه فرد خود بتواند اين كار را ادامه دهد عادت به مطالعه اكتسابي است و بايد از همان دوران كودكي در شخص تقويت گردد.

با توجه به اينكه يكي از وظايف آموزش و پرورش ايجاد عادت به مطالعة مستمر در دانش‌آموزان است و از طرفي نقشي كه مطالعة مدام در شكل‌گيري شخصيت انسان دارد به اهميت نقش والدين و مدرسه و جامعه در اين امر مهم پي مي‌‌بريم هدف آموزش و پرورش به معناي واقعي گذشته از تعليم و تدريس، جستجو و كنكاش در روح دانش‌آموزان براي درك ذوق و استعدادهاي نهفتة آنان و رهبري اين استعدادها به سوي كمال است. در عصري كه ما در آن زندگي مي‌كنيم هدف آموزش و پرورش در آموزشگاهها به پايان رساندن برنامة درسي سالانه نيست امروز ديگر نمي‌توان دانش‌آموزان را محكوم و محدود به خواندن چند كتاب درسي كرد ذهن كنجكاو و جستجوگر آنان پاسخ پرسشهاي بي‌شماري را كه پيشرفت حيرت‌انگيز دانش و اكتشافات بي‌شمار امروز براي او بوجود آورده است، طلب مي‌كند و برآوردن اين نيازها دسترسي به منابع و خدمات كتاب و كتابخانه مي‌باشد.

متأسفانه امروزه دانش‌آموزان به مطالعات جانبي به علل گوناگون رغبت و علاقة چنداني نشان نمي‌دهند و شمار قابل توجهي از اولياء و معلمان نيز با غفلت و عدم آشنايي از اهميت و نقش اينگونه مطالعات، دانش‌آموزان را در اين جهت تشويق و راهنمايي نمي‌كنند گاهي بر اين باورند كه اين مطالعات باعث اتلاف وقت و موجب افت تحصيلي مي‌گردد در صورتي كه كتاب بهترين دوست انسان و موجب باروري انديشه و غذاي روح بشر است بنابراين كودكان و نوجوانان به كتابهايي نياز دارند كه جذاب و عميق و شيرين بوده و با تجربه‌هاي آنان و نيز نيازها و علايق و تواناييهاي آنها هماهنگ باشد و همچنين وسيله‌اي باشد براي كنجكاوي‌هاي خودانگيخته و آرمانهاي بلندپروازانة آنها، خوراكي باشد براي تخيل سرشار و سيّال آنان و بر وسعت تجربه‌هاي آنان بيافزايد به آنها لذت خواندن و عميق شدن را ارزاني دارد و سرانجام لذت را به علاقه و علاقه را به عادت مبدل سازد.

در جوامع مترقي دنيا كه اهميت مطالعه و خواندن مطالب به علت پيشرفت علم و تكنولوژي بر مردم آشكار شده است بهبود وضع مطالعه و افزايش سرعت خواندن و درك مطالب يكي از اقدامات مهم آموزشي به حساب مي‌آيد در اين جوامع روشهاي درست مطالعه در ضمن آموزش دروس مختلف آموزشگاهها به يادگيرندگان آموزش داده مي‌شود متأسفانه در كشور ما هنوز هيچ اقدامي در اين زمينه صورت نگرفته است بنابراين اهميت تحقيق با توجه به موارد بالا و اهداف ، به خوبي آشكار است و نيازي به توضيح بيشتر ندارد.

5-1 فرضيه‌هاي تحقيق

1- بين مطالعه كتابهاي غير درسي و موفقيت تحصيلي دانش‌آموزان دوره ابتدايي رابطة معني‌دار وجود دارد.

2- بين كتابخانة مدارس و عادت به مطالعه در دانش‌آموزان رابطة معني‌دار وجود دارد.

3- بين تشويق دانش‌آموزان و تمايل آنان به مطالعة كتابهاي غير درسي رابطة معني‌داري وجود دارد.

4- بين پرسشهاي بعضي از دروس و ارجاع دانش‌آموزان به مطالعة غير درسي رابطة معني‌دار وجود ندارد.

5- بين دانش‌آموزان علاقمند به درس و ارجاع آنان به كتابخانه براي مطالعة كتابهاي غير درسي رابطة معني‌داري وجود دارد.

6-1 تعريف عملياتي مفاهيم و متغيرها

الف) مفاهيم

بررسي: يك آزمايش منظم پديدارهاي براي فهميدن يا بيان آنهاست (تحقيق)

تاثير: اثر كردن، احساس قبول كردن امري يا مطلبي كه در فرد ايجاد شود.

مطالعه: بكار بردن عقل يا ذهن براي يادگيري يك مسئله و موضوع و نگريست و دقت نظر در چيزي براي فهميدن و آگاهي يافتن از آن است.

كتب درسي: كتبي كه مربوط به آموزش رسمي كشور مي‌باشد.

كتابهاي غير درسي: نوشته‌هايي هستند كه در رشته‌‌هاي گوناگون علمي، ادبي، هنري، اجتماعي و … براي دانش‌آموزان در سنين مختلف نوشته مي‌شوند و با كتابهاي درسي تفاوت دارند.

مطالعات غير درسي: مطالعاتي كه مربوط به كتابهايي غير از كتب مربوط به آموزش رسمي كشور باشد.

موفقيت تحصيلي: معلومات يا مهارتهاي اكتسابي خصوصي يا عمومي در موضوعهاي درسيد كه معمولا بوسيلة آزمايشها يا نشانه‌ها يا هر دو كه معلمان براي دانش‌آموزان وضع مي‌كنند اندازه‌گيري مي‌شوند و نيز توانايي دانش‌آموز در كسب نمره در زمينه‌هاي مختلف درسي و توانايي ارتقاء او از يك سطح و پايه تحصيلي به سطح بالاتر است.

دانش‌آموز: شخصي كه يك مطالعة جدي و رسمي را آغاز كرده و در اين تحقيق منظور كودكان واجب‌التعليم كه دوره‌هاي مربوط به آموزش رسمي كشور را مي‌گذرانند است.

ب) متغيرها

1- متغير مستقل يا تأثيرگذار: مطالعه كتابهاي غير درسي

2- متغير وابسته يا تاثيرپذير: موفقيت تحصيلي دانش‌آموزان

تاريخچة شروع كتاب‌نويسي براي كودكان در ايران

گسترش علم و دانش و پيدايش رشته‌هاي علمي جديد در هر مقعطي از زمان مه پشت سر گذاشته مي‌شود موجب توسعة انديشه انسان و نشر دست‌آوردها و انديشه‌هاي او در پهنة جهان است و كتاب در اين ميان كماكان نقش ويژه‌اي دارد. كتاب چه در زمينه شعر و قصه و چه مضامين آموزشي – علمي مي‌تواند نقش مؤثري در رشد و تربيت صحيح كودكان بازي كند. محمود حكيمي نويسندة كتاب نوجوانان دربارة كتاب اين چنين مي‌نويسد كتاب خوب مي‌تواند در كودك و نوجوان شوق و پرس‌جو و كنجكاوي فراهم كند و او را به جهان انسان بودن يعني دنياي دانستن و آزاد زيستن رهبري كند، انسان آگاه و آزاد، ستم‌پذير و بندة آدميان نيست هر چه مي‌شوند و مي‌خواند كوركورانه نمي‌پذيرد، مغزش را به كار مي‌گيرد، پيش از آنكه سخني را بپذيرد انديشه مي‌كند، كتاب ابزار انتقال فرهنگ و تمدن و دانش بشري است همچنين عامل محرك انسانها مي‌باشد. كتاب سازنده و توسعه دهندة فرهنگ نخبگان است ادياني كه تا امروز دوام آورده‌اند صاحب كتاب بوده‌اند و جامعه‌اي كه به كتاب اهميت و اعتبار مي‌دهد و در نشر و توسعه و توزيع آن سرمايه‌گذاري مي‌كند جامعه‌اي كه به پژوهش و تحقيق بها مي دهد، آن جامعه فرهنگي پويا  سازنده دارد كتاب يكي از پايه‌هاي چهارگانة آموزش پرورش است سه پاية ديگر آموزگار، برنامه و روش مي‌باشد، بدون داشتن كتاب، آموزش و پرورش ناقص است و كتاب با معلم همكاري بسيار صميمانه‌اي مي‌نمايد  او را در آموزش مطالب ياري مي‌دهد، لازمة لذت بردن از هر كاري مهارت داشتن در آن كار است مطالعة كتاب نيز بدين نحو مي باشد اگر شخصي به امر مطالعه عادت و مهارت كافي نداشته باشد به هر بهانه‌اي از انجام آن خودداري خواهد كرد. علاقه و استعداد تنها عوامل مؤثر در اين امر نيستند بلكه فرصتهاي زماني هم اهميت بسيار دارد، زيرا عادت در طول يك دوره شكل مي‌گيرند و ممكن است كه روزها، ماهها و يا سالها طول بكشد.

اولين كتابخانه عمومي در ايران رد سال 1305  به همت شهرداري تهران «بلدية آن روزگار» تأسيس شد در اين سال «كريم بوذر جمهري» كفيل بلدية تهران با تاسيس بلديه و استقرار آن در ساختمان توپخانه و اصطبل محمدشاهي، دو اتاق به كتابخانة بلدية تهران اختصاص داد و اين كتابخانه در واقع اوليه كتابخانه عمومي است كه در ايران تأسيس شد.

در ايران ما نمي‌توانيم پيشينة كتاب كودك را از جنبش مشروطيت و آغاز قرن 20 عقب‌تر ببريم و آغازگر ادبيات كودك در ايران را بايد جبار باغچه‌‌بان به شمار آورد او نخستين كسي كه كتابها و نمايشنامه‌هايي براي كودكان نوشت و با دنياي كودك همخواني داشت يحيي دولت‌‌آبادي و عباس يميني شريف سنت او را ادامه دادند و صمد بهرنگي رنگ و تحرك تازه‌اي به آن داد تأسيس شوراي كتاب كودك در سال 1340 و كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان در سال 1344 امكاني فراهم آوردند كه كتاب كودك با سرعت بيشتر و كيفيت بهتر رشد كند و به اين ترتيب نويسندگان و شعراي زيادي به آفرينش اثر براي كودكان روي آوردند.

در دهه‌هاي اخير پژوهشگران و علاقمندان و مربيان ايراني در اين زمينه شروع به تحقيق كرده‌اند و اقدامات قابل توجهي نيز در مورد ادبيات كودكان و ايجاد كتابخانه انجام داده‌اند.

برخي از عوامل مؤثر در مطالعه و يادگيري عبارتند از:

- درك ضرورت و احساس نياز به مطالعه و موضوع آن.

- داشتن انگيزه، علاقه، حوصله و پشتكار در كار مطالعاتي.

- پاسخ‌خواهي مجهولات دروني و بيروني خويشتن.

- آشنايي با انواع و مراحل شيوة مطالعه.

- رفع موانع و آفات مطالعاتي و نيز يادداشت‌برداري و تلخيص مطالب.

- يادسپاري، يادآوري و بكارگيري معلومات (مثلاً تدريس يا بازگو كردن آن).

- توكل و توسل و طهارت باطني و معنوي.

- بالا بردن معلومات و سطح آگاهي.

تصميم و كوشش براي بكارگيري روش صحيح مطالعه و انديشيدن در هنگام مطالعه.

2-5-2 انگيزه‌هاي مطالعه:

اهداف و انگيزه‌هاي مطالعه در فرهنگهاي مختلف متفاوت است مهمترين انگيزه هاي مطالعه عبارتند از:

عادت، وظيفه، گذراندن اوقات فراغت، آگاهي از مسائل جاري، ارضاء ميل شخصي، نياز روزمرة زندگي. افزايش ميزان علايق و سرگرمي‌ها، ارضاء نيازهاي اجتماعي و شخصي، رشد عمومي از جمله ارتقاء سطح فرهنگي، ارضاء نيازهاي مبرم روحي و معنوي و فكري مي‌باشد.

روشهاي مطالعه:

مطالعه كردن به هفت روش انجام مي‌گيرد.

خواندن اجمالي

هدف از خواندن اجمالي دست يافتن به نكات و مطالب مهم كتاب، كشف ساختمان مواد و مطالب در يك زمان كوتاه و با سرعت زياد است.

فوايد خواندن اجمالي عبارتند از:

الف)تخمين زدن اهميت مطالب و طرح‌ريزي يك روش مناسب مطالعه

ب) تخمين زدن مقدار مطالب و دشواري آنها براي يك بودجه‌بندي واقعي از زمان.

پ) كسب يك نظر كلي از مطالب پيش از خواندن جزئيات، براي افزايش ميزان درك مطالب و نگهداري آنها در حافظه

ت) افزايش ميزان دقت و تمركز حواس از طريق افزايش ميزان علاقه به مطلب

روش: روش خواندن اجمالي مبتني است بر يك نمونه‌گيري سريع از نكات اساسي و صرف‌نظر كردن از جزئيات در اين روش مطالعه در جستجوي نكات كليدي دربارة مواد و ساختمان مطالب و نظر و سبك مؤلف است همچنين براي افزايش ميزان علاقة خود نسبت به مطالب به طرح سؤالاتي در مورد مطالب خواندني بپردازيد.

سريع خواندن

هدف از سريع خواندن يك كتاب كسب يك آشنايي كلي با مطالب كتاب از طريق مرور كتاب با يك سرعت فوق‌العاده زياد است.

فوايد سريع خواندن عبارتند از:

الف) كامل كردن روش خواندن اجمالي و افزودن به ارزش آن

ب) مرور كردن مطالبي كه قبلاً خوانده‌ايد

پ) جايگزين كردن اين روش با روش مطالعه دقيق و كامل، هنگامي كه درك كمتري از مطالب مورد نياز است و وقت كمي موجود است.

ت) افزودن بر وسعت دامنه مطالب خواندني

روش: روش سريع خواندن مستلزم يك حركت منظم و همراه با ريتم چشم بر روي صفحات است در حالي كه روش خواندن اجمالي مبتني است بر يك روش انتخابي و نمونه‌گيري از مطالب و عبارات اساسي و كليد است روش سريع خواندن امكان مرور كردن مطالب را به طرزي بسيار سريع ميسر مي‌سازد نتيجة كار يك آگاهي خيلي وسيع ولي نه خيلي دقيق از محتواي كتاب يا مطالب خواندني است.

عبارت خواندن

هدف عبارت خواني افزايش سرعت مطالعه است از طريق خواندن عبارات و جملات به عوض خواندن كلمات.

فوايد عبارت خواني به قرار زيرند:

الف) افزايش سرعت مطالعه از طريق كاهش زمان مطالعه

ب) افزايش درك مطلب از طريق شناسايي انديشه‌ها و مفاهيم و رابطة بين آنها

پ) افزايش تمركز حواس و لذت حاصل از مطالعه از طريق هماهنگ كردن سرعت خواندن با سرعت فكر كردن

روش: روش عبارت خواني داراي دو سطح است يكي سطح مكانيكي، ديگر سطح ادراكي، سطح مكانيكي مربوط است به عادت دادن چشم براي حركت سريع از طريق توجه كردن به گروه كلمات، در عوض توقف چشم بر روي يك يك كلمات همچنين مستلزم استفاده از ميدان وسيعتر ديد خواننده است، آنطور كه وي با نگاه كردن به سطور متوجه مجموعه‌هاي بزرگتر و بيشتري از كلمات و عبارت كه حاوي معاني بيشتري هستند بشود. هر چه خواننده بر سطح مكانيكي روش عبارت خواني بيشتر تسلط يابد، در سطح ادراكي ميزان فراگيري مطالب براي وي بيشتر مي‌شود خواننده به تدريج ياد مي گيرد تا معاني و مفاهيم مطالب خواندني را از تركيب كلمات، يعني عبارات، كسب كند و انرژي خود را از راه حركت كُند چشم از كلمه‌اي به كلمة ديگر به هدر ندهد.

روش دقيق خواندن

هدف دقيق خواندن درك كامل مطالب خوانده شده و نگهداري آنها به طرزي منظم و منطقي در حافظه است، به طريقي كه يادآوري آنها براي استفاده‌هاي بعدي ميسر باشد.

فوايد خواندن دقيق به قرار زيرند:

الف) فهم بيشتر مطالب از طريق درك ساختمان مفاهيم و معاني.

ب) نگهداري بيشتر مطالب در حافظه از طريق يك روش ساده و مرور كردن و يادگيري جزئيات و ربط دادن آنها به اصول و مفاهيم.

پ) افزايش توانايي خواننده در پاسخ دادن به سؤالات، بدين خاطر كه در اين روش مطالعه، مفاهيم بوسيلة خوانندة سازمان مي‌يابند و به زبان وي بيان مي‌شوند و صرفاً به حافظه سپرده نمي‌شوند.

ت) افزايش كسب لذت در نتيجه ايجاد اطمينان بيشتر حاصل از درك عميق‌تر مطالب.

روش: فنون اساسي روش دقيق خواندن عبارتند از سازمان دادن و مرتب كردن، حاشيه‌نويسي و علامت‌گذاري و خلاصه كردن.

در سازمان دادن و مرتب كردن، خواننده به دنبال سازمان فكري مؤلف مي‌گردد و از رابطة بين مطالب آگاه مي شود با حاشيه‌نويسي و علامت‌گذاري خواننده صفحات را علامت مي‌زند تا مطالب را روشن‌تر سازد در خلاصه كردن، خواننده مطالب را مرور مي‌كند و درك خود را از مطالب روشن‌تر و بهتر مي‌سازد.

خواندن تجسسي

هدف خواندن تجسمي تمركز بيشتر به حواس دادن ودرك عميقتر معاني است.

فوايد خواندن تجسمي به شرح زيراند:

الف ) كمك به تمركز حواس از طريق تحريك حس كنجكاوي

ب ) غلبه بر تنبلي ، حالت كسلي و حواس پرتي از طريق شركت فعالانه در مطالعه

پ ) آمادگي بيشتر براي گذراندن موفقيت آميز امتحانات و شركت در بحث هاي كلاسي

ت) افزايش زمان نگهداري مطالب در حافظه، از طريق كسب رضايت حاصل از دادن پاسخ درست به سؤالات.

ث ) افزايش آفرينندگي ، از طريق نوع تفكري كه هدفش همواره طرح پرسش و جستجو براي دادن پاسخ به پرسش است.

روش: روش خواندن تجسسي مستلزم طرح تعداد زيادي از انواع مختلف سؤالات است طرح تعداد زيادي از سؤالات و دقت در كيفيت و جهت اين سؤالات خصوصيات روش خواندن تجسسي هستند. سؤالات ساده مسائل عيني را مورد پرس و جو قرار مي دهند، سؤالات دقيق تر به طور عميق تر وارد مسائل مي شوند و بهترين نوع سؤالات از محدوده مطالب موجود فراتر مي روند و مسائل ادراكي را در بر مي گيرند.

خواندن انتقادي

هدف از خواندن انتقادي دستيابي به قضاوت مستدل و درگيري عميق تر با مطالب از طريق تجزيه و تحليل معاني است.

فوايد خواندن انتقادي عبارتند از:

الف) فهم عميق‌تر مطالب و درگيري بيشتر با مطالب در نتيجه تجزيه و تحليل مطالب.

ب) طولاني ساختن مدت نگهداري مطالب در حافظه از طريق شناسايي روابط بين مواد مختلف مطالب و روابط بين مواد و مطالب خواندني ديگر و تجربيات شخصي.

پ) كسب اعتماد در مورد ارائه نظرات انتقادي از راه مستدل ساختن عقايد.

روش: منظور از خواندن انتقادي قضاوت كردن در مورد درستي، اعتبار يا ارزش مطالب خواندني، بر اساس ملاكها يا استانداردهاي صحيح است. خواندن انتقادي، با يك ذهن فعال و پرسنده براي قضاوت كردن درست اهميت فراوان دارد خواندن انتقادي كليد فهم صحيح مطالب و درگيري با مطالب است، كه براي تشخيص و ارزش‌گذاري نوشته‌هاي خلاق ضرورت دارد اين روش همچنين براي تشخيص حقيقت و ارزش ساير نوشته‌‌ها لازم است.