گزارش كارآموزي شيمي هپكو
توان عمليات جوشكاري در كارخانه هپكو
ناحيه جوشكاري اين كارخانه مشتمل بر360 ايستگاه به جهت داشتن تجهيزات خاص جوشكاري اعم از ماشين الات جوش الكترود و CO2 با حداكثر شدت جريان 500 آمپر، ماشين جوش زير پودر جهت قطعاتي كه مي بايست داراي استحكام ويژه اي با حداكثر شدت جريان 1000 آمپر، ماشين آلات جوش طولي اتوماتيك NC وساير ماشين آلات جوشكاري ويژه قطعاتي كه نوعا داراي مقطع دايره مي باشند قابليت اجراي پروژه هاي جوشكاري مربوط به صنايع سازي وساير سازه هاي فلزي رابا كيفيت ودقت لازم دارا مي باشد.
توان عمليات رنگ آميزي قطعات ومحصولات در كارخانه هپكو
سالن رنگ اين كارخانه با ظرفيت رنگ آميزي 4000 قطعه «سبك ، نيمه سنگين، سنگين» در روز وبا به كارگيري روش هاي نوين در زمينه رنگ آميزي قطعات صنعتي ، توانايي ارائه خدمت در زمينه هاي مرتبط با رنگ آميزي را همراه با كيفيتي مناسب دارا مي باشد. قطعاتي كه داراي پروسه رنگ مي باشند پس از زنگ زدايي، توسط محلولهاي اسيد سولفوريك ، اسيد نيتريك و اسيد كلريدريك وارد مرحله شستشو شده وپس از انجام عمليات چربي زدايي توسط مواد قليايي وعمليات فسفاته توسط مواد فسفات آهن ويا روي به جهت افزايش قابلييت چسبندگي رنگ به سطح قطعه كار، با آب خالص تحت فشار 150 bar ودرجه 90-70 درجه سانتي گراد به طور كامل شسته مي گردند. سپس قطعات سبك شسته شده توسط كانالهاي هواساز وقطعات سنگين شسته شده توسط فشار هوا خشك گرديده ووارد مرحله رنگ آستري گرديده «نوع رنگ آستري آكليد وهوا خشك» مي باشد وپس از اين مرحله آن دسته از مجموعه ها وقطعاتي كه كه نياز به رنگ E POXY رنگ آميزي داخل تانكهاي سوخت وهيدروليك دارند به كابين EPOXY هدايت مي شوند وسپس بنا به نوع قطعه وارد كابين هاي رنگ سبك وسنگين مي شوند ورنگ رويه نوع رنگ رويه آكليد وهوا خشك مي باشد وپس از اجراي مرحله رنگ رويه جهت خشك شدن، قطعات سبك به كوره حرارتي با حرارت 350-0 درجه سانتي گراد وقطعات سنگين به زير كانالهاي هوا ساز هدايت مي شوند. ضمنا پريود عملكرد كوره توسز سوئيچ سنسورهايي كه بدين منظور تعبيه شده اند بنا به نياز قابل تنظيم مي باشد. در اين سالن 4كابين رنگ جهت قطعات سبك و2كابين رنگ جهت قطعات سنگين وجود دارد كه هريك از كابين هاي رنگ قطعات سبك داراي 1 حوضچه وهريك از كابين هاي رنگ قطعات سنگين داراي 2 حوضچه كه هر يك ازاين حوضچه ها محتوي 25000 ليتر آب محلول به ماده WATER WASH جهت جذب ذرات معلق رنگ مي باشند، همچنين هريك از كابين هاي رنگ مجهز به آبشارهاي مصنوعي است كه عمل جذب، ذرات رنگ معلق موجود در هوا كمك مي نمايد. ضمنا فرآيند رنگ آميزي دراين سالن به صورت پاششي است وتغذيه رنگ در كانالهاي هريك از كابين ها به صورت مركزي انجام مي گردد وشدت جريان هريك ار پمپ هاي پاشش رنگ كه از نوع پيستوني هستند مقدار 220 ليتر رنگ در مدت 4ساعت مي باشد. ظرفيت رنگ آميزي قطعات به لحاظ تناژي حداكثر تا 5000 كيلوگرم و همچنين ظرفيت رنگ آميزي قطعات به لحاظ ابعادي 3*2*6 متر مي باشد. پس از مونتاژ محصول ساخته شده به سالن رنگ محصول ارسال وپس از انجام عمليات ششتشو، يتونه، سمباده، كاغذ گيري « كاور نمودن نفاطي كه نبايد رنگ شوند» ورفع اشكالات ظاهري رنگ رويه به طريق مجاري رنگ تعبيه شده كه به صورت مركزي كنترل مي گردد در دوكابين رنگ با دهانه هايي به ابعاد 8*10 پاشيده مي شود.
طراحي، ساخت ، نصب وراه اندازي سيستم اتوماتيك بازيافت مواد شستشو سالن رنگ
اين طرح شامل اجراي سيستم شستشوي اتوماتيك وبازيافت مواد شستشو سالن رنگ قطعات وخطوط سبك وسنگين و مجتمع توليدي ساخت ماشين آلات راهسازي ايران « هپكو» مي باشد. طرح براي خط سبك دوخط مجاور كه به ترتيب شامل عمليات چربيگيري قليايي، آبكشي، فسفاتاسيون وآبكشي نهايي است. براي خط سنگين عمليات شامل چربيگيري قليايي وآبكشي نهايي است. كل طرح شامل طراحي ، تهيه وتدارك مواد وقطعات وتجهيزات مورد نياز ونصب وراه اندازي وتحويل سيستم و آموزش پرسنل است .
مقدمه:
عمليات آماده سازي قطعات قبل از رنگ فرآيندي است كه به روشهاي مختلف قابل انجام است. اصولا اين عمليات به دو منظور انجام مي شود. هدف اول از انجام اين كار، چربيگيري وتميز نمودن سطح است. همانگونه كه در ادامه مشاهده مي شود براي هردوخط سبك وسنگين عمليات چربيگيري پيشنهاد شده است. اين عمل سبب مي شود كه سطح فلز از هر گونه مواد اسيدي وچربي ها پاك شود. هدف دوم ازانجام اين عمليات ايجاد زبري مناسب براي جذب رنگ وحفاظت در برابر خوردگي است. دراين طرح براي خط سبك عمليات فسفاتاسيون ديده شده است. براي خط سنگين به دليل اين كه قطعات قبل از عمليات شات بلاست مي شوند ظاهرا نيازي به عمليات فسفاتاسيون ديده نشده است. البته اين طرح به گونه اي تنظيم شده است كه در صورت تمايل شركت محترم هپكو، مي توان در خط سنگين از مواد چربي گير- فسفاته به طور همزمان استفاده نمود. طرح اخير در سه يخش مستقل تهيه گرديده است. بخش اول شامل بحث شيميايي وارائه پيشنهاديه براي انجام كاراست. دراين قسمت ضمن معرفي نحوه انجام كار، پروسه ها تعريف مي شوند. بخش دوم شامل قسمت برق وكنترل است. دراين قسمت نحوه انجام پيشنهاديه بيان شده است . معرفي كارتهاي مختلف مورد استفاده نحوه مانيتورينگ وارتباط قسمتهاي مختلف دراين قسمت بيان شده است. بخش سوم مكانيك است كه LAYOUT انجام كار، معرفي پمپ ها و شيرآلات ، تعداد نازلهاي مورد نياز واموري ازاين دست دراين بخش معرفي مي شوند.
قسمت شيميايي:
شرايط مواد شيميايي درگير در سيستم چربي گيري وفسفاته سالن رنگ قطعات شركت هپكو در دوخط سبك وسنگين.
الف- خط سبك:
به جهت اين كه قطعات شارژ شده دراين خط از ابعاد كوچكتري تشكيل شده اند وضخامت ورقهاي قطعات ساختي پايين مي باشند وهيچگونه عمليات Blasting روي آنها انجام نشده است آماده سازي قطعات بايد با دقت زيادي انجام گيرد. عموما سطح ورقها با روغني طي فرايندي گرم پوشش داده شده است ودر نتيجه بايد از چربي گيري استفاده نمود كه براين پوشش فائق آيد. از طرفي در نواحي جوشكاري روغن هاي موجود در اسپري هاي آنتي اسپات كه بايد در مواد چربيگير مورد استفاده لحاظ شده باشد.
مشخصات فني چربيگير پودري قليايي وعمليات چربيگيري
- پودري سفيد از تركيبات قليايي كه به نسبت 5/1-1 درصد در آب با سختي ppm 200-100 ساخته مي شود.
- دماي محلول داخل مخزن 80 درجه سانتي گراد بايد برسد كه پس از پمپاژ به سرنازلها ونهايتا در بوخورد به سطح قطعه با 10 درجه افت، حدودا 70 C را تامين كند.
- فشار پاشش بايد 1.5 bar بوده واندازه حركت پاشش ذرات برروي قطعه را تامين كرده باشد. اگر برخورد مستقيم ندارد. باريزش مواد هدف، كه همانا چربيگيري است انجام گيرد.
- زمان: مدت زمان عمليات باتوجه به چربي قطعه وخواص مواد مصرفي 4تا5 دقيقه برواحد مي باشد.
- بازيافت: در هر دوره يك روزه كاري مواد جمع آوري شده در مخزن به دوروش آماده سازي مي گردد.
- به جهت اين كه روغن وجربي هاي آزاد شده در محلول سبك هستند برحسب شكل مخزن ارتفاع 10تا 15 سانتي متر ازروي سطح محلول را اشغال مي كند كه مي توان با سيستم سرريز اين مقدار چربي را جدا كرد. قبل از شروع پروسه .
- كاهش مقدار محلول ناشي از مورد اول وافتي كه محلول پيدا مي كند را به جهت غلظت مي توان به روش تيتراسيون تعيين نمود به اين صورت كه حجم خالي شده را مجددا توسط آب جبران نمود وسپس با برداشت محلول به اندازه 10 ميلي متر پس از اختلاط وعمل تيتراسيون با اسيد كلريدريك دسي نرمال به ازاي هردرجه كاهش تيتراسيون نسبت به نمونه اصلي با معرف متيل اورانژ به ميزان 100تا150 گرم از پودر چربيگير به مخزن اضافه مي كنيم.
- بايد توجه داشت كه پس از سپري شدن هر دوره سه ماهه كاري بايد محلي براي تخليه رسوبها ولجنهاي ناشي از فرآيند كاري در انتهاي مخزن قرار دارد.
آب كشي:
دراين قسمت مي بايست قطعات را از كابين اول خارج نمود وتوسط آب تازه توسط يك دوش به طور اتوماتيك آبكشي كرد تا مواد قليايي كاملا ازروي قطعات زدوده شود. بايد توجه داشت كه قطعات امكان دارد فضاهايي داشته باشند كه در آنجا آب يا محلول چربيگير جمع مي شوند كه در اين قسمت بايد توسط دستگاههاي مكش يا فشار باد اين موضوع رابرطرف ساخت.
فسفاته:
عمليات فسفاتاسيون دراين قسمت به جهت به وجود آوردن يك لايه ميكروكريستال خوردگي توسط فسفاته روي يا آهن مي تواند انجام گيرد. بايد متذكر شد كه اصولا در سيستم هاي پاششي كه مانند سيستم مورد بحث شكل قطعات متفاوت هستند وبرخورد مايع با قطعه به جهت يكنواخت بودن آرايش نازلها متغير است نتيجه مطلوبي به دست نمي آيد وپروسه رابه مخاطره مي اندازد. در نتيجه پيشنهاد مي گردد دراين مرحله از فسفاته آهن استفاده گردد. مع الوصف شرايط هردو محلول به قرار زير است:
فسفاته روي ميكروكريستال:
مواد درگير دراين پروسه بايد داراي افزودني تسريع كننده وضد حباب هيدروژن باشند. به اين صورت كه در حين عمليات حبابهايي تشكيل مي شوند كه عمليات را دچار اشكال مي كنند.
غلظت مواد:
براي انجام اين عمليات از فسفاته روي به ميزان 10-8 درصد استفاده مي شود.
- دماي كاربردي در فرآيند بايد 70C باشد كه دما را مي بايست در سه نازل تامين نمود. به دليل افت در مسير دماي مخازن بايد حدود C 80 باشد.
- فشار عملياتي بايد bar 5/1 باشد واين فشار بايد در سه نازل تامين گردد.
- زمان انجام فرآيند به ازاي هر واحد سطح بايد 12-10 دقيقه باشد. كاهش غلظت مخزن فسفاته بايد توسط عمليات تيتراسيون درهر روز كاري قبل از شروع عمليات كنترل گردد. به اين ترتيب كه 10 ميلي متر از محلول فسفاته را برداشته واندازه 3تا5 قطره معرف فنل فتالئين به آن اضافه مي كنيم وتوسط سوددسي نرمال تيتر مي كنيم . افت درجه تيتراسيون نسبت به محلول اصلي را يادداشت كرده وبه ازاي هردرجه به ميزان 2تا 5/2 كيلوگرم فسفاته روي اضافه مي كنيم.
- قطعات خارج شده ازاين مرحله بايد پوششي خاكسترس روي آنها تشكيل شده باشد كه بايد آمورف بوده وبه صورت كريستالهاي ريز باشد. دراين مرحله قطعات پس از آب كشي مانند مرحله اول با هواي گرم خشك شده وآماده رنگ آميزي مي باشند.
فسفاته آهن:
غلظت- براي آماده سازي مخزن محلول فسفاته آهن مي بايست به ميزان 5-4 درصد فسفاته رابه مخزن اضافه نمود.
- دماي كاربردي در فرآيند 70تا65 درجه سانتي گراد مي باشد كه اين دما را بايد در سه نازلها تامين نمود.
- ف-شار عملياتي: دراين پروسه كافي است سطوح چربي گيري شده در معرض مايع فسفاته قرار گيرند تا عمليات انجام پذيرد.
- زمان انجام عمليات فسفاته به ازاي واحد سطح 3-2 دقيقه مي باشد.
- كاهش غلظت مخزن بايد در هر روز كاري قبل از شروع عمليات كنترل گردد. به اين ترتيب كه 10 ميليمتر محلول را توسط سوددسي نرمال ومعرف فنل فتالين تيتر مي كنيم وكاهش عدد تيتراسيون را نسبت به محلول اوليه به ازاي هر درجه 5/1-1 كيلوگرم مايع فسفاته آهن اضافه مي كنيم.
- قطعه خارج شده ازاين مرحله توسط آب تازه مانند مرحله اول شستشو داده سپس بافشار باد خشك مي كنيم، نتيجه عمل بايد به صورت رنگ بنفش يا طلايي برروي قطعه ظاهر شود.
ب- خط سنگين:
به جهت اين كه قطعات ساختي شارژ اين خط از ضخامت بالايي برخوردار هستند در ورقها مورد مصرف دراين خط قبلا پروسه شات بلاست را گذارنده اند. در نتيجه مي توان اززير سازي سطوح چشم پوشي كرده وعلاوه برآن سطح را در مقابل اكسيداسيون محافظت كند. براي اين مرحله مي توان از:
- چربيگيرـ فسفاته آهن دترجنتي توام
- پودر چربيگير قليايي همراه مواد ضد اكسيد كننده
استفاده نمود كه سيستم ساخت آنها وعمليات پاششي آنها براي مورد دوم شبيه مرحله اول چربيگيري خط سبك است.
در مرحله اول، مراحل به ترتيب زير مي باشد:
- غلظت : چربيگير- فسفاته توام را به نسبت 15% در مخزن آماده سازي مي كنيم.
- دما: دماي كاربردي اين محلول به ميزان 70-65 درجه سانتي گراد در سه نازل بايد تامين شود.
- فشار، فشار عملياتي بايد به ميزان Bar 5/1 باشد كه از نيروي پاششي براي چربيگيري نيز كمك گرفته مي شود.
- زمان: مدت زمان عمليات براي چربيگيري وفسفاته 5-3 دقيقه به ازاي واحد سطح بوده كه اين زمان به نسبت ابعاد ومقدار چربي قابل تغيير است.
- تنظيم غلظت محلول توسط تيتراسيون جهت فسفاته به قرار شرح فسفاته آهن واضافه كردن ميزان 2% روز كاري مي باشد. بايد در نظر داشت كاهش حجم مخزن به جهت سرريز بايد در تامين مواد در نظر گرفته شود. قطعات خروجي ازاين مرحله بايد رنگ بنفش ويا طلايي فسفاته آهن در سطح آنها پديد آمده باشد وپس از عمليات آب كشي به قرار مشروح توسط فشار باد خنك شوند. بايد در نظر داشت كه براي هر مخزن بايد سيستم لجن زدايي وتخليه از كف مخزن قرار دارد. سختي گيري از آب ورساندن سختي به حدود 100-200 ppm براي شارژ ا.وليه كافي به نظر مي رسد.
PH عامل كنترلي در مواد جديد نمي باشد وتنها با غلظت كنترل ها صورت مي گيرد. فيلتراسيون لازم نيست. تنها اين عمل باسرريز تامين مي شود. تخليه لجن ورسوبها پس از هرسه ماه كاري لازم مي باشد.