پتروشيمي اراك

گزارش كارآموزي پتروشيمي اراك شرح پروسس واحد وينيل استات

گزارش كارآموزي پتروشيمي اراك شرح پروسس واحد وينيل استات

پتروشيمي اراك در يك نگاه   7

ساختار و نمودار سازماني 12

واحدهاي مجتمع  13

معرفي نواحي مختلف پتروشيمي اراك 14

كنترل اقلام ورودي  19  

شرح مختصر فرآيند واحد و نيل استات 22

كنترل وروديها 23

شرح پروسس 28

واكنش ( بخش 10) 28

بخش CO2 زدائي ( بخش 20)  45  

اساس پروسس 45

شستشو دادن با آب و پرچ كردن 46  

جاذب 47

غربال كننده  48

صافي كربنات 2007-F-31   49                  

تزريق مواد ضد كف 49

مخزن آماده سازي و پساب كربنات  50

تانك ذخيره كربنات 2002-TK-31  50

تقطير ( بخش 30)   50

ستون آزئوترييك 3002-T-31  50

ستون جريان جانبي 3002-T-31    55

ستون اتيل استات 3002-T-31    56

ستون آبگيري 3004-T-31       57

ستون عريان كننده آب 3005-T-31     59

ستون مواد سبك 3006-T-31      60

ستون ونيل استات 3007-T-31       61

غلظت دي استانها ، پليمرها و تركيباتي با نقطه جوش بالا 62

سيستم ممانعت كننده   64

سيستم تخليه  65

انبار ذخيره مياني ( بخش 40)    65

انبار نهائي محصول و بارگيري ( بخش 50) 66

سيستم مشعل گاز (بخش 60)    67

بخار و سيستم كندانس ( بخش 70)    67

واحد Utilities ( بخش 80)    68

پيوست 1 (دستور العمل هاي عمومي براي جلوگيري از حوادث )69

پيوست 2 (مواد شيميايي خطرناك واحد ) 78

پيوست 3علائم اختصاري مواد در واحد VA) 107

هدف

ايجاد يك مجتمع پتروشيمي جهت توليد مواد پايه اي و مياني با استفاده از خوراك اصلي نفتا و تبديل آنها به فراورده هاي نهايي پليميري و شيميايي.

سهامداران :

شركت ملي صنايع پتروشيمي

شركت سرمايه گذاري بانك ملي ايران

شركت مديريت سرمايه گذاري بانك ملي ايران

سازمان تامين اجتماعي

سازمان بازنشستگي كشوري

شركت سرمايه گذاري كشوري

شركت سرمايه گذاري تدبير

ساير سهامداران

سرمايه نقدي : 600 ميليارد ريال

توليدات

در ظرفيت كامل توليدات مجتمع بالغ بر 1138020 تن مواد پايه اي .مياني و نهايي مي باشد كه نياز بخش وسيعي از صنايع داخلي را تامين و مازاد فراورده ها به خارج از كشور صادر مي شوند .

اهميت توليدات مجتمع :

از مشخصه هاي استثنايي مجتمع پتروشيمي اراك استفاده از دانش هاي فني . تكنولو‍ژي فرايندهاي پيشرفته مي باشد . توليدات مجتمع بسيار متنوع و عمدتا" گريدهاي مختلف را شامل مي شوند . از لحاظ انتخاب خطوط توليد كمتر مجتمعي را مي توان يافت كه مانند مجتمع پتروشيمي اراك تركيبي از توليدات پليمري و شيميايي ارزشمند و حتي شاخه خاصي از توليدات نظير سموم علف كشها را يك جا داشته باشد . مجتمع پتروشيمي اراك از لحاظ تنوع ارزش فراورده ها و نقش حساس آن در تامين نياز صنايع مهم كشور كم نظير مي باشد .

خوراك مجتمع :

خوراك اصلي مجتمع نفتاي سبك و سنگين است كه از پالايشگاههاي اصفهان و اراك از طريق خط لوله تامين مي شود . خوراك ديگر مجتمع گاز طبيعي است كه از خط لوله سراسري مجاور مجتمع اخذ مي گردد . ضمنا"حدود 6000 تن آمونياك و حدود 350 ميليون متر مكعب در سال مصرف گاز طبيعي مجتمع مي باشد كه از خط سوم سراسري تامين مي گردد و حدود 153000 تن در سال اكسيژن براي مجتمع مورد نياز است كه در واحد جداسازي هوا در مجتمع توليد مي گردد . آمونياك نيز از مجتمع هاي داخل كشور تامين مي شود.

نيروي انساني :

كل نيروي انساني شاغل در مجتمع بالغ بر 1769 نفر مي باشد كه حدود 1213 نفر فني و 556 نفر ستادي مي باشند . بر اساس سياست كلي دولت جمهوري اسلامي ايران بخشي از كارها به بخش خصوصي واگذار گرديد كه در اين راستا چندين شركت شامل 1000 نفر نيرو در بخش هاي خدماتي  تعميراتي و غيره در مجتمع فعاليت دارند .

مصارف توليدات مجتمع :

مصارف توليدات مجتمع بسيار متنوع و داراي طيف گسترده است . در بخش توليدات شيميايي كليه فراورده ها شامل اكسيد اتيلن / اتيلن گليكول – اسيد استيك / وينيل استات – دو اتيل هگزانول و بوتانلها و اتانل آمين ها به اضافه سموم علف كشها كاملا" در كشور منحصر به فرد مي باشند و نياز صنايع مهمي در كشور را تامين نموده و مازاد آنها به خارج صادر مي شود .در بخش پليمري نيز فرآورده هاي ارزشمند و استراتژيك انتخاب شده اند كه به عنوان نمونه مي توان گريدهاي مخصوص توليد سرنگ يك بار مصرف – كيسه سرم – بدنه باطري – گوني آراد – الياف و همچنين مواد اوليه ساخت بشكه هاي بزرگ به روش دوراني و نيز گريد مخصوص توليد لوله هاي آب . فاضلاب . گاز و لاستيك پي بي آر را نام برد .

اولويت مصرف فراورده هاي مجتمع براي تامين نياز صنايع داخل كشور است . در اين ارتباط توليدات مجتمع سهم به سزايي در تامين صنايع پايين دستي دارد به نحوي كه نياز بالغ بر 5000 واحد پايين دستي را تامين مي كند.

موقعيت جغرافيايي :

مجتمع پتروشيمي اراك در جوار پالايشگاه اراك در كيلومتر 22 جاده اراك – بروجرد و در زميني به وسعت 523 هكتار قرار دارد .

حفظ محيط زيست :

در طراحي مجتمع بالاترين استانداردها و معيارها جهت حفظ محيط زيست منظور شده است به نحويكه تقريبا" هيچ نوع مواد مضر به طبيعت تخليه نمي شود . نمونه بارز اقدامات انجام شده جهت جلوگيري از آلودگي محيط زيست . وجود واحد بسيار مجهز تصفيه پسابها و دفع مواد زائد در مجتمع است . در اين واحد با به كار گيري تكنولوژي پيشرفته كليه آبهاي آلوده به مواد شيميايي و روغني و پسابهاي غير بهداشتي و غيره تصفيه مي گردد. اين واحد قادر است ماهيانه بالغ بر 250000 متر مكعب آب را تصفيه نموده و به عنوان آب جبراني به سيستم آب خنك كننده مجتمع تزريق نمايد . ضمنا" كليه مواد دور ريز جامد و مايع نيز در كوره  زباله سوزانده شده و دفع مي شوند . ايجاد فضاي سبز به اندازه كافي از اقدامات ديگر مجتمع در جهت حفظ محيط زيست مي باشد .

اسكان و امكانات رفاهي :

شركت پتروشيمي اراك به منظور تامين مسكن مورد نياز كاركنان به موازات احداث مجتمع طرح عظيم خانه سازي را در شهر مهاجران و در شهر اراك اجرا نموده است . پروژه خانه سازي شهر مهاجران شامل 1521واحد ويلايي و 984 واحد آپارتماني است كه در زميني به مساحت 150 هكتار در مجاورت مجتمع اجرا گرديد و هم اكنون مورد استفاده كاركنان و خانواده هاي آنها مي باشد . كليه امكانات رفاهي و فرهنگي نظير مهمانسرا . بازار . مدرسه . مسجد . دبيرستان . درمانگاه . تاسيسات تفريحي . ورزشي و ساير تاسيسات شهري در اين شهر تاسيس شده است كه نمونه بارز عمران و آبادي ناشي از اجراي طرحهاي زيربنايي در منطقه است . ضمنا" دو مجتمع آپارتماني كلا" شامل 224 واحد به اضافه چند واحد ويلايي در شهر اراك متعلق به شركت است كه همگي مورد استفاده كاركنان مجتمع مي باشند .

معرفي نواحي مختلف پتروشيمي

پتروشيمي اراك شامل نواحي چهارگانه توليدي و ناحيه سرويسهاي جانبي مي باشد كه به شرح ذيل معرفي مي شوند :

ناحيه 1 بهره برداري:

اين ناحيه شامل كارخانه الفين (مشتمل برواحدهاي كوره ها.كمپرسورهاوجدا سازي وهيدروژناسيون بنزين پيروليز) و واحد مخازن مي باشد.

ناحيه 2 بهره برداري:

اين ناحيه شامل واحدهاي 1- بوتن0پلي اتيلن سبك خطي.پلي اتيلن سنگين0پلي پروپيلن0بوتادين وپلي بوتادين مي باشد.

ناحيه3 بهره برداري:

اين ناحيه شامل واحرهاي اسيد اسيك و وينيل استات.دو اتيل هگزانول 0اكسيد اتيلن و اتيلن گلايكول و اتانول آمين  مي باشد.

ناحيه 4 بهره برداري:

اين ناحيه شامل واحدهاي كلرو استيل كلرايد و آلاكلر و بو تاكلرمي باشد.

ناحيه سرويسهاي جانبي:

اين ناحيه شامل واحدهاي نيروگاه 0بخار 0هوا سوخت0آب صنعتي0برجهاي خنك كن .آفسايت و تصفيه پساب  مي باشد.

مسئوليت اجرا:

رئيس بهره برداري مجتمع مسئول نهايي اجرايي اين روش مي باشد و كليه پرسنل بهره برداري مجتمع موظف به اجراي دقيق موارد ذكرشده در متن اين روش اجرايي هستند.

روش اجرا:

شرح مختصر فرآينددراين قسمت ها ورودي و خروجي هاي هر واحد به اختصار شرح داده مي شود.

ناحيه 1بهره برداري:

كارخانه الفين :

خوراك اين كارخانه نفتاي سبك و سنگين بوده كه پس از انجام فرايندهاي كراكينگ, هيدروژناسيون و جدا سازي  نهايتا محصولات اتيلن , پروپيلن , هيدروژن , برشC4.بنزين پيروليز0متان و نفت كوره توليد مي گردد.

واحد مخازن :

انواع مخازن اين واحد از نوع كروي , سقف ثابت و شناور 0CRYOGENICو كپسولهاي هيدروژن مي باشدكه جهت ذخيره سازي مواد اوليه و محصولات كارخانه الفين مورد استفاده قرار ميگيرد.

ناحيه 2 بهره برداري :

كارخانه پلي اتيلن سبك خطي و1-بوتن :

خوراك اين واحداتيلن و هيدروژن مي باشد كه پس از فرايندهاي پليمريزاسيون واكستروژن گريدهاي مختلف پلي اتيلن سنگين و سبك خطي توليد مي شود . واحد 1-بوتن نيز ماده اولنه اتيلن را در مجاورت كاتاليست به 1-بوتن نبديل مي نمايد.

كارخانه پلي اتيلن سنگين :

خوراك اين واحد اتيلن , هيدروژن .پروپيلن و 1- بوتن مي باشد0كه پس از فرايندهاي پليمريزاسيون و اكستروژن گريدهاي مختلف پلي اتيلن سنگين در سه گريداكستروژن 0تزريقي وبادي توليد مي شود.

كاخانه پلي پروپيلن:

خوراك اين واحدپروپيلن .هيدروزن و اتيلن مي باشد كه پس از فرايندهاي پليمريزاسيون و اكستروژن.گريدهاي مختلف پلي پروپيلن توليد مي شود.

كارخانه بوتادين و پلي بو تادين :

واحد بوتادين :

خوراك اين واحد بزشC4مي باشد كه پس از فرايندهاي تقطير استخراجي .جداسازي و تخليص.محصول 1و3_بوتادين با درجه خلوص بالا جهت خوراك واحد پلي بوتادين توليد مي گردد.

واحد لاستيك پلي بوتادين:

خوراك اين واحد 1و3_بوتادين بوده كه پس از فرايندهاي پليمريزاسيون .انعقاد . جداسازي و خشك سازي.محصول لاستيك پلي بوتادين در دو گريد روغني و غير روغني توليد مي شود.

ناحيه 3بهره برداري:

كارخانه اكسيد اتيلن و اتيلن گلايكول:خوراك اين واحداتيلن و اكسيژن مي باشد كه طي فرايند اكسيداسيون و در مجاورت كاتاليست . اكسيد اتيلن حاصل مي شود .طي واكنشهاي شيميايي اكسيد اتيلن با آب وانجام فرايندهاي جداسازي نهايتا"محصولات MEG. DEG. TEG  توليد مي شود.

كارخانه دو اتيل هگزانول :

خوراك اين واحد گاز طبيعي. پروپيلن . دي اكسيدكربن و هيدروژن مي باشد كه طي فرايندهاي STEAM  REFORMING  . اكسو (OXO). الدوليزاسيون و هيدروژناسيون .محصولات دو اتيل هگزانول . ايزو بوتانل. نرمال بوتانل توليد مي شود .

كارخانه اسيد استيك و وينيل استات :

خوراك اين واحد اتيلن و اكسيژن مي باشد كه ابتدا در فرايند اكسيداسيون و در مجاورت كاتاليست استالدئيد توليد مي شود . سپس استالدئيد با اكسيژن در مجاورت كاتاليست به اسيد استيك تبديل مي شود .نهايتا"  از واكنش  اسيد استيك . اتيلن و اكسيژن در مجاورت كاتاليست محصول وينيل استات توليد مي گردد.

ناحيه 4بهره برداري:

واحد كلرو استيل كلرايد :

خوراك اين واحد منو كلرو استيك اسيد . اسيد استيك . كلرو گوگرد بوده كه طي فرايندهاي كلريناسيون و تقطير. محصول كلرو استيل كلرايد توليد مي شود .

واحد آلاكلر /بو تاكلر :

خوراك اين واحد 2و6_دي اتيل  آنيلين . پارافرمالدئيد .كلرو استيل كلرايد. نرمال بوتانل . متانول و آمونياك مي باشد كه طي فرايندهاي شيميايي. خالص سازي و فيلتراسيون محصولات آلاكلر يا بوتاكلر توليد مي شود .

ناحيه سرويس هاي جانبي بهره برداري:

اين ناحيه شامل پنج واحد فرايندي به شرح زير مي باشد :

واحد هوا و سوخت :در اين واحد هواي فشرده شامل هواي ابزار دقيق .خوراك واحد جداسازي هوا . PLANT AIR  اكسيژن و نيتروژن (گازي و مايع) توليد مي شود . همچنين ارسال آب خام . آب آتش نشاني . سوخت گاز . گازوئيل  تحت شرايط فرايندي مناسب براي مصرف كنندگان در مجتمع جز حوزه وظايف اين واحد مي باشد .

واحد بخار : در اين واحد بخار در فشارها و دماهاي مختلف توسط سه فاير بويلرو پنجWHRB           WASTE HEAT   RECOVERY  BOILER))  تهيه و براي مصرف كننده ها ارسال  مي گردد

واحد نيروگاه :

در اين واحد برق مورد نياز مجتمع توسط پنج توربين گازي هر كدام به ظرفيت 25 مگاوات توليد و به شبكه برق مجتمع وارد مي شود .

واحد اب صنعتي و برج هاي خنك كننده :

در واحد اب صنعتي . توليد اب صنعتي با استفاده از مراحل فيلتراسيون و برجهاي جذب انيوني و كاتيوني انجام مي گيرد و عمده  مصرف كننده آب صنعتي واحد بخار مي باشد . در واحد برجهاي خنك كننده كه شامل پنج برج خنك كننده مي باشد تهيه و توزيع و كنترل شيميايي آب خنك كننده انجام مي شود .

واحد تصفيه پساب  (ET)  و آفسايت :

در اين واحد عمليات تصفيه ابهاي نمكي . ابهاي معدني . فاضلابهاي بهداشتي از طريق تصفيه بيولوژيكي. تصفيه بوسيله EDR  و  سوزاندن در كوره (incinerator)   صورت مي گيرد . قسمتي از اين  ابها پس  از تصفيه به عنوان اب جبراني در برجهاي خنك كننده مورد مصرف  قرار مي گيرد. كليه لوله هاي  ارتباطي بين واحدها  INTER)   CONNECTIONS)    و يك  سري از تصفيه  خانه هاي مياني مانند حوضچه هاي خنثي سازي  واحد اسيد در اين واحد قرار داشته و در رساندن  خوراك و UTILITIES     به مصرف  كننده ها در حوضه مسئوليت اين واحد مي باشد.

توصيه ايمني و سلامتي افراد:

اثر مسموميت اين ماده : وينيل استات سمي است . تماس با ماده خالص پوست را خراش داده و خارش والتهاب ايجاد مي كند و اين ماده با مواد تثبيت كننده ممكن است اثرات بدتري روي پوست بگذارد . تنفس مقدار زيادي از اين ماده ممكن است موجب التهاب و ايجاد حساسيت در مجاري تنفسي و چشم ها شود . علائم آن نيز گيج خوردن و خواب آلودگي مي باشد .  غلظت 72 ميلي گرم در متر مكعب آن ظرف چند دقيقه خستگي و خواب ايجاد مي كند . در صورت خوردن آن درد شكم حاصل مي گردد و همينطور ممكن است در كبد و. كليه ها ايجاد اختلال كند . تماس مداوم پوست با اين ماده ممكن است چربي پوست را از بين برده و زخم ايجاد نمايد . آزمايشات انجام شده بروي حيوانات احتمال سرطان زايي اين ماده را مشخص نموده است.

كمكهاي اوليه :

درصورت وجود صدمات پوستي . ابتدا بايد پوست را با آب و صابون تميز شستشو داد . چشم آلوده به اين ماده را بايد زير آب جاري باز نموده و به خوبي شستشو داد . و يك يا دو قطره CHIBRO – KERAKAIN    و سپس قطره شستشوي چشم را به كار برده و با باند تميز روي چشم ببنديد . براي ادامه مداوا به دكتر چشم پزشك مراجعه شود.

در صورت خوردن اين ماده امكان استفراغ و دل بهم خوردگي وجود دارد. آب گازدار به بيما رخورانده شود و توسط ماده تحريك كننده اي بيمار را وادار به استفراغ نماييد .

ملاحظات :

در صورتيكه وينيل استات مواد تثبيت كننده نداشته باشد در تماس با هوا سريعا" پليمريزه شده و لازم است براي حمل ونقل آن حتما" تثبيت شده باشد . زدن مواد تثبيت كننده همراه با افزايش درجه حرارت مي باشد كه ممكن است عمل پليمريزاسيون راشدت بخشد و ممكن است باعث تركيدن تانك شود . تماس وينيل استات با پراكسيد و اسيدهاي قوي باعث پليمريزاسيون اين ماده گشته بنابراين مواد تثبيت كننده همراه با 3-5 و يا 14-17ppm هيدروكينون بكار برده مي شود . وينيل استات تكنيكال حاوي حدود 200ppm دي فنيل آمين diphenylamn) ) مي باشد . اين ماده بروي لاستيك طبيعي و تعدادي مواد مصنوعي تاثير پذيراست ملي بر لاستيك مصنوعي اثري ندارد .