مقاله نقش تصاوير ماهواره‌اي بعنوان يك ابزار قوي در امر اكتشاف و استخراج
گزارش كارآموزي كارگاه ريخته گري
گزارش كارآموزي كارگاه ريخته گري
مقدمه 6
آشنايي با كارگاه ريخته گري 8
ماهيچه سازي 15
عناصر اصلي ذوب 17
بازرسي و كنترل كمي و كيفي 19
انواع قالب هاي ريخته گري 20
عيوب ريخته گري 22
خواص عمومي ماسه هاي قالب گيري 23
مواد قالب و ماهيچه ها براي قالب هاي دائمي 25
بررسي ماسه هاي ريخته گري ايراني 28
چدن خاكستري 31
عمليات حرارتي چدن ها
آشنايي با كارگاه ريخته گري
كارگاه ريخته گري شامل دو قسمت قالبگيري و ذوب مي باشد كه در مورد هر قسمت توضيح داده مي شود.
قالبگيري :
ابزار آلات اين قسمت عبارتند از : مواد قالبگيري، انواع درجه، محل، جعبه ابزار و مخلوط كن ماسة قالبگيري، كه توسط اين ابزار آلات و مواد، مدل مورد نظر توسط دانشجويان قالبگيري شده و براي ذوب ريزي آماده مي گردد.
مواد قالبگيري :
مواد قالبگيري كارگاه : ماسة سيليسي با دانه بندي AFS60 و بنتونيت، پودر زغال و آب مي باشد كه براي آماده سازي و مخلوط كردن مواد فوق از دستگاه ميكسر ماسة قالبگيري كه ظرفيت آن kg 150 مي باشد، استفاده مي گردد.
نحوة مخلوط كردن و آماده سازي مواد قالبگيري به اين صورت است كه بعد از ريختن ماسه در ميكسر به ترتيب 5% بنتونيت، 5% آب و 2% پودر زغال به آن اضافه كرده و حدود 5 دقيقه عمل مخلوط كردن را ادامه مي دهند كه پس از آن مخلوط ماسة قالبگيري، آمادة قالبگيري مي باشد.
درجه :
درجه محفظه اي است كه در آن مواد قالبگيري فشرده مي شود و داراي اندازه، شكل هندسي و نيز جنس هاي مختلفي (چوب، آلومينيوم، چدن و فولاد) مي باشند. خصوصيتي كه در انواع درجه ها ثابت است جفت بودن آنها است كه همگي از يك جفت نري و مادگي تشكيل شده اند . اندازه و شكل هندسي درجه ها با توجه به اندازه مدل انتخاب مي شوند.
مدل :
مدل شكل تقريبي قطعة مورد نظر است.
جعبة ابزار قالبگيري:
جعبه ابزار قالبگيري، شامل ابزار آلات مورد نياز براي قالبگيري دستي مي باشد كه شامل كوبه دو طرفه (دستي)، الك ماسه، ابزار قاشقي، سركج (پاشنه اي)، كيسة پودر تالك (پودر جدايش)، لولة راهگاه، خط كش فلزي و سيخ هوا مي باشد.
ذوب :
قسمت ذوب كارگاه شامل كوره هاي ذوب و وسايل ذوب گيري مي باشد.
كوره هاي بوته اي (زميني) :
كوره بوته اي جهت ذوب فلزات غير آهني و چدن بكار مي رود و نحوة كار آن به اين صورت است كه مواد بار را داخل بوته ريخته و بوته را توسط ابزار دو طرفه داخل محفظة كوره روي زير بوته اي قرار مي دهند، مواد سوختي (مازون، گازوئيل) را توسط فارسونگاه و هواي فشرده به صورت پودر به داخل محفظه كوره فرستاده و آن را مشتعل مي كنند. شعله به دور بوته چرخيده و از قسمت فوقاني آن خارج مي گردد. در اثر انتقال حرارت از جداره بوته به مواد بار، مواد بار ذوب مي شود.
جدارة كوره به شكل استوانه اي است كه قسمت خارجي آن ورق فولادي رول شده است كه روي سه پاية فولادي قرار گرفته است. داخل ورقه فولادي آجر نسوز شاهوتي چيده مي شود . جنس بوته اغلب كاربيد سيلسيم (SIC) و بندرت گرافيك مي باشد.
كوره هاي شعله اي (دوار) :
كورة شعله اي اكثراً در كشور ايران براي ذوب انواع چدن ها استفاده مي شود و نحوة كار آن به اين صورت است كه مواد بار (شارژ) را از انتهاي كوره (قسمت خروجي مواد احتراق) وارد كوره مي كنند و سوراخ هايي كه در قسمت شكم كوره وجود دارند را توسط ماسه قالبگيري پر مي كنند. مواد سوختي كه (مازوت يا گازوئيل) توسط فارسونكاه و هواي فشرده به صورت پودر از قسمت ابتدايي كوره وارد شده و آن را منتقل مي كند.
شعله از ابتداي كوره وارد و بعد از تماس با مواد شارژ از قسمت انتهايي آن خارج مي شود در اثر تماس مستقيم شعله با مواد بار، مواد بار ذوب مي شوند. براي تخليه ذوب از كوره يكي از سوراخ را باز و با چرخاندن كوره مواد مذاب وارد بوته مي شود. جدارة خارجي بدنة كوره ورق رول شدة فولادي و جدارة داخلي آن مواد كوبيدني نسوز (ماسة سيلسي، به علاوة چسب سيليكات سديم) مي باشد. جدارة داخلي كوره بعد از 500 تا 600 بار ذوب گيري بايد تخريب شود و مادة جديد نسوز كوبيده شود. بوته هاي مورد استفاده در اين نوع كوره ها ورق نازك فولادي مي باشد كه توسط مواد نسوز داخل آن عايق بندي مي شود و يكي از مزاياي آن در مقايسه با كوره هاي بوته اي هزينه پايين تعمير و نگهداري آن مي باشد.
ابزار آلات ذوب :
پاتيل، بوته، انبر دو طرفه، كمچه، سرباره گير، ابزار گاز زدايي، وزنه و غيره مي باشد.
نكات ايمني :
الف ) در هنگام حمل قراضه ها، قطعات ، قطعات برگشتي و غيره براي ذوب و همچنين در هنگام حمل مذاب حتماً از دستكش، كفش مخصوص، لباس كار و عينك محافظ استفاده كنيد.
ب) ماسة قالگيري را قبل از استفاده الك كنيد تا قطعات نوك تيزي كه در هنگام قالبگيري به دست و يا بدنه قالب آسيب مي رسانند، جدا شوند.
ج) درجه هاي خالي، جعبه ماهيچه ها و مدل را در جاي مناسب قرار دهيد، تا امكان سقوط و ايجاد آسيب به آنها و يا اشخاصي كه در كارگاه كار مي كنند وجود نداشته باشد.
د) گازي كه در هنگام بار ريزي از قالب هاي ماسه اي متصاعد مي شود، حاوي مقاديري گاز سمي بوده و خروج اين گاز در اكثر موارد توام با شعله مي باشد، لذا ضمن توجه به اين مطلب لازم است كه هواي موجود در كارگاه را با روشي مناسب تهويه كرد.
هـ) قبل از اطمينان كامل از سرد بودن قطعه ريخته شده آن را با دست لمس نكنيد.
و) كلية وسايلي كه با مذاب تماس دارند، بايستي كاملاً خشك باشند، در غير اينصورت در اثر تماس با مذاب، آب آنها به سرعت تبخير شده و امكان پاشيدن مذاب به اطراف وايجاد سانحه وجود دارد.
ز) بي احتياطي در مواقع پا كردن و زدودن ماسه ها از اطراف قعطة ريخته شده مي تواند باعث آسيب ديدن چشم شده و نيز امراضي را توليد كند كه ناشي از وجود ذرات سيليس معلق در هوا مي باشند، لذا توصيه مي شود كه ضمن استفاده از عينك محافظ و تهويه محيط، با پاشيدن آب و مرطوب نگه داشتن محيط كارگاه از انتشار ذرات سيليس دار جلوگيري نماييد.
انواع قالبگيري:
يك قالب ريخته گري عبارتست از حجمي شامل مشخصات عمومي زير :
الف) محفظه اي كه قابليت ساخت مجدد جهت توليد تعداد معيني از قطعات ريختگي با شكل و اندازه معين را داشته باشد.
ب) در طول زمان پر كردن قالب تغيير شكل ندهد و بتواند حرارت مذاب را به نحوي خارج نمايد كه بهترين خواص ريخته گري را شامل باشد.
ج) ساخت و استفاده از آن در بهترين شرايط اقتصادي ممكن باشد.
قالب ها يا مواد قالب را مي توان به دو دستة بزرگ تقسيم نمود :
قالب هاي فلزي يا دايمي كه به دفعات زيادي قابل استفاده مي باشد.
قالب هاي ماسه اي يا موقت يا غير دايمي كه پس از هر بار توليد احتياج به ساخت مجدد دارند.
قالب هاي غير دايمي (موقت)
قالب گيري دستي :
با وجود پديد آمدن ماشين آلات و وسايل مدرن قالبگيري هنوز هم بعضي از مدل ها را به وسيله دست قالبگيري مي كنند، در كارخانجات مدرن ريخته گيري به دلايلي نظير تعداد كم قطعه ريخته گري و يا بزرگ يا خيلي بزرگ بودن قطعات هنوز هم قالبگيري دستي به كار مي رود.
توجه :
در كشور ايران به علت وجود كارگاه هاي كوچك ريخته گري، اغلب قطعات بوسيلة قالبگيري دستي ريخته گري مي شوند و فقط چندين كارخانة بزرگ ريخته گري وجود دارند كه از روش هاي قالبگيري ماشيني استفاده مي كنند.
قالبگيري با درجه :
براي قالبگيري دستي با مدل هاي چوبي، فلزي، پلاستيكي و نظاير آن از درجه استفاده مي شود و بستگي به چگونگي سطح جدايش مدل دو تا چند درجه بكار مي رود. به عنوان مثال براي قالبگيري مدل هاي دو پارچه از دو لنگه درجه استفاده مي شود كه يكي را نيم درجه زيرين و ديگري را نيم درجة رويي مي گويند.
