مقاله نقش تصاوير ماهواره‌اي بعنوان يك ابزار قوي در امر اكتشاف و استخراج
گزارش كارآموزي كارخانه رنگ پودري سمند آرا
گزارش كارآموزي كارخانه رنگ پودري سمند آرا
فصل اول:
آشنايي كلي با مكان كارآموزي
فصل دوم :
ارزيابي بخش هاي مرتبط با رشته علمي كارآموز
رنگهاي توليدي مورد مصرف در صنايع نساجي
مواد اضافه شونده
مواد يكنواخت كننده
مواد حمل كننده
رزين ها
روغن ها
رنگ جهت يخچال و فريزر
رنگدانه ها و خواص فيزيكي آنها
فصل سوم:
آزمون آموخته ها ،نتايج و پيشنهادات
آشنايي كلي با مكان كارآموزي
كارخانه رنگ پودري سمند علاوه بر توليد رنگ ورزين به رنگ آميزي قطعات خودرو به صورت الكترو استاتيك مي پزدازد .
اين كارخانه به مساحت 2 هكتار بوده و داراي 3 واحد مجزاي كنترل كيفي بوده و با سرمايه بالغ بر000/000/000/10 تومان مشغول فعاليت ميباشد اين سمايه شامل دستگاههاي مجهز كه تماماً از سوئيس وارد شده ميباشد .
در بخش ورودي كارخانه و در اولين سوله دستگاهي وجود دارد كه پيگفت يا همان رنگدانه را هم مي زند و تبديل ميكند .
به گفته مسئول آن بخش :
رنگهاي مصنوعي يا شيميايي يا سنتزي را ميتوان از نقطه نظرهاي كاربردي و يا ساختماني طبقه بندي نوده دراين مبحث ، ما به بررسي تعدادي از مهمترين رنگهاي سنتزي بر اساس ساختار شيميايي آنها مي پردازيم لازم به ذكر است كه هر يك از آنها ميتوانند از لحاظ كاربردي به صورت يك رنگينه و با يك رنگدانه مورد مصرف قرار گيرند .دراين بخش هدف توليد رنگهاي آزوئي است .
كشف تركيبات و.يآرو توسط گريس در انگلستان اساس توسعه بزرگترين گروه مواد رنگزا ( رنگهاي آزو )را فراهم آورد و اولين ماده رنگزاي به نام قهوه اي بسيمارك در سال 1863 توسط مارتيوس تهيه شد .
اين رنگها عمده ترين رنگهاي سنتزي هستند كه تقريبا بيش از 50% تمام رنگينه ها و رنگدانه ها را تشكيل ميدهند بطور كلي رنگهاي آزو داراي يك يا چند كروموفور آزو ( -N=N-) در ساختار مولكولي خود ميباشند و ساخت اين گونه رنگه شامل دو مرحله دي آزوته كردن و كوپله كردن است .
در مرحله اول از يك آمين آروماتيك نوع اول ، يون دي آزونيوم حاصل ميشود كه ميتواند طي مرحله دوم با تركيبات غني از الكترون مانند يك تركيب خنلي و يا آريل آمين جفت ( پوكل ) شود .در مرحله اول اين واكنش يون دي آزونيوم حاصله به دليل اتصال به يك سيستم آروماتيك و رزنانس بار مثبت در حلقه ، پايدار است ولي با كمك پايين آوردن درجه حرارت واكنش ،به زير موجبات پايداري بيشتر آنرا فراهم ميكنيم .
در مرحله دوم ابتدا بايد تركيبي كه داراي گروههاي الكترون دهنده قوي مانند –OH و –NH2 باشند بكار برد تا جهت انجام واكنش استخلاف الكتروفيلي فعاليت خوبي از خود نشان دهند زيرا كايتون دي آزونيوم الكترو فيل ضعيفي است و درنهايت عمل جفت شدن در منطقه غني از الكترون انجام ميشود .
به گفته مسئول در اين قسمت از رنگدانه قرمز پارا نام مي بريم كه هم به عنوان يك رنگينه و هم رنگدانه بكار برده ميشود قرمز پارا با ساختار شيميايي خاص از دسته رنگهاي مونوآزواست كه فاقد گروههاي آينونيك مانند كربو كسيليك و يا سولفونيك اسيد بوده و در نتيجه در اب نامحلول ميباشد و از جفت شدن پارانيترو و آينلين در از ته شده با 2- نفتل بدست مي آيد و داراي سايه هاي زرد تا آي ( قرمز متقابل به زرد تا قرمز متقابل به آبي ) است و در صنايع نساجي براي رنگرزي پشم ، ابريشم ، نايلون ، كاغذ و چرم بكار رفته و همچنين در صنايع رنگ بدليل مقاومت اسيدي و بازي خوب ، قدرت پوشش و ارزان قيمت بودن انرژي در ساخت رنگهاي هوا خشك بيروني كاربرد دارد .اين رنگدانه براي اولين با در سال 1885 ساخته شد و كاربرد آن در روغنها و حلال ها موجب پديده رو افتادن ميشود . از انواع ديگر رنگهاي آزو كه در اين كارخانه توليد ميشود در دسته بيش آزو قرار ميگيرد ميتوان از قرمز كنگو نام برد كه از رنگهاي قديمي و معروف است و از جفت شدن بنزيدين تترا آزوته شده با دو مول 1- نفتيل آمين -4- سولفونيم اسيد بدست مي آيد .
اين رنگها براي رنگ كردن الياف سلولوزي مانند پنبه مورد استفاده قرار ميگيرد و همچنين به عنوان معرف كاربرد دارد زيرا در محيط هاي بازي و اسيدي به ترتيب از قرمز به آبي تغيير مي دهد كه فقط در نتيجه تغيير ساختار رزنانس آن ميباشد . در قسمتهاي ديگر نز به همين ترتيب دستگاههاي مختلف مرتبط به رنگ وجود دارد كه در بخش ارزيابي به آنها نيز خواهيم پرداخت ولي از جمله مهمترين بخش هاي اين كارخانه كه جزء بخش هاي كليدي و قلب كارخان است بخش كنترل كيفي آن ميباشد ولي به علت محدوديتهايي كه در قوانين كارخانه وجود دارد نميتوان از آنجا اطلاعات دقيقي به دست آورد .يكي ازصنايع مهم در دنياي امروزي صنعت نساجي است كه قدمت آن به هزاران سال قبل از ميلاد مسيح باز ميگردد و كشورهاي چين ،هند ، مصر و ايران دراين صنعت پيشقدم هستند .
بطوريكه كشفيات غار كمربندي بهشهر مربوط به 6000 سال قبل از ميلاد مسيح نشان ميدهد كه ريسندگي پشم گوسفند و بوي بز آن زمان ها متداول بوده است .صنعت نساجي از سه بخش عمده ريسندگي ، بافندگي ، و رنگرزي تشكيل شده كه در مرحله ريسندگي ، الياف خام طي عملياتي تبديل به نخ ميشوند در مرحله بافندگي ، نخها به پارچه تبديل ميشود و در بخش رنگرزي عمليات رنگ آميزي صورت ميگيرد.
بطور كلي رنگرزي منسوجان بر اساس نفوذ و جذب سطحي انجام ميشود ، بنابراين بايد به شيمي فيزيك ، جذب سطحي و نفوذ ، خواص شيميايي و فيزيكي رنگها و همچنين منسوجات و الياف آگاهي كامل داشت .دراين بخش ابتدا به شرح مختصري از مهمترين انواع رنگهاي توليدي مورد استفاده در صنعت نساجي مي پزدازيم و سپس به ساختار آن خواهيم پرداخت .
رنگينه هاي اسيدي :
معمولاً محيط رنگرزي اين رنگينه ها اسيدي است و شامل اسيدهايي مانند اسيد سولفوريك يا استيك و يا فرميك ميباشد از نظر شيميايي رنگينه هاي اسيدي شامل مشتقات آزو ، تري آريل متان ، آنتراكينون ، نيترو و... هستند.براي رنگ كردن ابريشم ، پلي آميد و ... به كار ميروند
مقاومت رنگينه هاي اسيدي بسيار متغير است و به ساختمان شميايي آنها بستگي دارد و به طور كلي براي ايجاد رنگهاي روشن بكار ميرود .
رنگينه بازي :
اين رنگينه ها كه از نظر شيميايي به رنگهاي كاتيوني معروف هستند بيشتر به عنوان رنگدانه به كار ميروند ولي چنانچه به صورت ؟ در آيند ، در آب محلول بوده و براي رنگ كردن كاغذ ، چرم و .... استفاده ميشود .
رنگينه هاي مستقيم :
رنگينه هاي مستقيم عمدتاً از رنگينه هاي پلي آزو با وزن مولكولي بالا هستند كه بدون كار گيري دندانه براي رنگرزي الياف سلولوزي ، كاغذ استفاده ميشود زيرا آنها در واقع رنگهاي آيفوني هستند كه در محيط آبكي شامل الكتروليت ، ميتوانند با مواضع قطبي الياف متصل شوند مانند فرض كنگو.
رنگينه هاي حلال :
اين رنگينه شامل رنگهاي مونو و بيس آزو و يا مشتقات آنتراكينوني و .. ميباشند ولي با اين تفاوت كه حاوي گروههاي قابل حل در آب ، مانند گروههاي سولفونيك نبوده و لذا بايد آنها را با حلالهاي آلي مانند الكلها بكار برند و عموماً براي رنگ كردن مواد طبيعي ، روغن ها و ... استفاده ميشود.رنگينه نارنجي سودان G و رنگينه خاص كاربرد دارد .
رنگينه ديسپرس :
رنگينه هاي ديسپرس مانند رنگينه هاي حلال ، اغلب از انواع شيميايي آزو و آنتراكينون بوده كه مانند آنها داراي گروههاي قابل حل نظير سولوفونيك اسيد نميباشند ولي در عوض گروههاي آمينو يا آمينوي استخلاف شده دارند . و چنانچه در محييط هاي آبكي مصرف شوند حتماً بايد با مواد ديسپرس كننده بكار روند زيرا در آب نامحلول بوده ولي در حلال هاي آلي قابل حل هستند اين رنگينه ها تمايل به جذب در هيچ اليافي بجز استات ها و الياف مصنوعي از قبيل نايلون و ... را ندارند .
رنگينه هاي خمي :
اين رنگينه ها بيشتر از ساختار شيميايي اينديگوئيد و تيوانيديگوئيد بوده و رنگهاي نامحلولي هستند كه در حضور يك ماده احياء كننده نظير بي سولفيت سديم احياء شده و به صورت لوكوي محلول در مي آيند و بدين ترتيب موقتاً در محيط آبي حل شده و جذب الياف ميشوند ، كه اين عمل در حضور يك ماده قليايي مانند سود سوز آور تكميل گشته وبه اصطلاح ميگويند خم رنگرزي آماده شده است .
رنگينه هاي دندانه اي يا كمپلكس فلزي :
رنگينه هاي فوق بيشتر از انواع شيميايي آزو و آنتراكينوني بوده كه عموماً داراي گروههاي هيدروكسيل در موقعيتهاي هستند كه ميتوانند با فلزاتي نظير كروم ، كبالت ، مس ، قلع بنمايند تا سرعت رنگرزي بالا رفته و مهمتر از آن ، ثيبات رنگرزي را سبب شوند .
در اين ارتباط در رنگرزي به اصطلاحي بر مي خوريم به نام دندانه زدن ، مقصود از دندانه زدن يعني هلال استفاده از املاح فلزات قابل تركيب با آب ، كه ميتواند جهت تشكيل كمپلكس فلزي بكار رود .
رنگينه هاي راكتيو :
رنگهاي راكتيو براي اولين بار در اواسط دهه 1950 توسط كمپاني ICI ابداع شدند . اين رنگها با سهم كاربردي 25% بالاترين سهم كاربردي رنگها را به خود اختصاص داده اند . رنگينه هاي راكتيو داراي عوامل فعالي هستند بكمه ميتوانند تحت شرايط قليايي و با گروههاي هيدروكسيل و يا آميني اليافي مانند پشم ، سلولز . پلي آميدها پيوند شيميايي تشكيل دهند و به همين دليل اين رنگينه ها را راكتيو مينامند .رنگينه هاي راكتيو عمدتاً از ساختار هاي پشمهاي آزو يا آنتراكينوني هستند كه 50% آنها داراي گروه راكتيو مونو ويادي كلرو تري آزينيل هستند لازم به ذكر است كه ساختارهاي شيميايي متفاوت ديگري نيز در اين دسته از رنگينه ها موجود هستند كه بنام به كمپاني سازنده آنها با نام هاي تجاري مختلفي معروف شده اند مانند رنگينه راكتيوي كه داراي ساختار پريميدين در مولكول خود هستند .
