بررسي نقش رسانه ها در تعليم و تربيت

بررسي نقش رسانه ها در تعليم و تربيت

بررسي نقش رسانه ها در تعليم و تربيت

تاريخ و فلسفه آموزش و پرورش
گرايش: ( تعليم و تربيت اسلامي)

فهرست مطالب
فصل اول : كليات
چكيده --- 2
مقدمه --- 3
1-1 بيان مسئله --- 4
1-2 اهميت پژوهش --- 5
1-3 اهداف پژوهش --- 6
1-4 سوالات پژوهش --- 8
1-5 تعريف مفاهيم --- 8
1-6 تعريف رسانه هاو انواع رسانه ها --- 9
1-7 مقايسه رسانه هاي ارتباط جمعي بايكديگر در ارتباط با مخاطبان --- 10
1-8 تعاريف مختلف ازرسانه هاي آموزشي توسط دانشمندان --- 10
1-9 رسانه هاي ارتباط جمعي وجامعه --- 11
1-10 رسانه هاي ارتباط جمعي و قشر بندي اجتماعي و توسعه فرهنگي --- 12
1-11 توزيع رسانه هاي ارتباط جمعي در جهان --- 14
1-12 رسانه هاي ارتباط جمعي --- 15
1-13 انواع رسانه هاي ارتباط جمعي به روش ديگر --- 15
1-14 ارتباط جمعي يا عمومي --- 15
فصل دوم:
2-1 تاريخچه رسانه ها --- 18
2-2 پيدايش سينما،راديو و تلويزيون --- 20
2-3 تاريخچه پيدايش روزنامه ها --- 27
2-4 سينما ،پيدايي و نظور آن --- 34
2-5 تئاتر و مخاطبان --- 37
2-6 تئاتر در شرق --- 38
2-7 تئاتر در قبل از اسلام --- 39
2-8 تئاتر پس از اسلام --- 40
2-9 پژوهش در ارتباطات --- 45
2-10 صدا و سيما و تعليم و تربيت --- 57
2-11 نقش رسانه هاي ملي در كشور هاي همسايه ايران --- 59
2-12 نقش رسانه هاي غرب در تعليم و تربيت --- 61
2-13 نقش رسانه هاي ملي در جهان --- 64
2-14 خلاصه اي از رسانه هاي آموزشي در ايران و جهان --- 65
2-15 تئوريهاي وسايل ارتباط جمعي يا رسانه ها --- 66
2-16 مكتب ماركسيسم كلاسيك --- 67
2-17 نظريه ي اقتصاد سياسي رسانه ها --- 67
2-18 مطالعات فرهنگي توده --- 68
2-19 مكتب فرانكفورت --- 69
2-20 نظريه هاي مربوط به مخاطبان رسانه ها:نظريه ي استحكام --- 69
2-21 نظريه ي دو مرحله اي رسانه ها --- 70
2-22 نظريه ي تزريقي رسانه ها --- 70
2-23 نظريه ي برجسته سازي رسانه ها --- 70
2-24 نظريه ي نياز جويي رسانه ها --- 70
2-25 نظريه ي وابستگي مخاطبان --- 71
2-26 نظريه ي موزاييكي رسانه ها --- 71
2-27 نظريه ي سيستمي --- 71
2-28 ديدگاههاي پيشگامان رسانه ها --- 74
2-29 ديدگاه ديويدرايز من --- 75
2-30 ديدگاه مارشال مك لوهان --- 76
2-31 وظايف رسانه ها --- 76
2-32 نقش تفريحي رسانه ها --- 77
2-33 نقش هاي خبري رسانه ها --- 77
2-34 نقش هاي همگن سازي رسانه ها --- 78
2-35 نقش آگاه سازي رسانه ها --- 78
2-36 نقش تعلق اجتماعي رسانه ها --- 78
2-37 ديدگاه هاي افراطي رسانه ها --- 79
فصل سوم : روش تحقيق
فصل چهارم: تجزيه و تحليل داده ها
4-1 تلويزيون --- 84
4-2 يونسكو و راديو و تلويزيون --- 85
4-3 نقش راديو و تلويزيون در آموزش --- 86
4-4 تاثير تلويزيون بر خانواده --- 87
4-5 استفاده از تلويزيون در آموزش و پرورش --- 88
4-6 نقش آموزشي تلويزيون --- 89
4-7 تحقيق يك ايراني درباره راديو و تلويزيون و نقش تربيتي آن ها --- 91
4-8 اينترنت(ويژگي ها ، كاركردها،مزايا) --- 92
4-9 معايب اينترنت --- 94
4-10 موقعيت ايران و ملل در حال توسعه در شبكه اينترنت --- 94
4-11 نقش اينترنت در تعليم و تربيت --- 95
4-12 نقش اينترنت در دنياي نوجوانان --- 98
4-13 نقش تلفن همراه در تعليم و تربيت --- 101
4-14 تلفن همراه در مدارس ايران --- 101
4-15 فرهنگ سازي استفاده از تلفن همراه توسط آموزش و پرورش --- 103
4-16 يادگيري از طريق تلفن همراه --- 106
4-17 رويكرد هاي يادگيري مبتني بر تلفن همراه --- 107
4-18 منظور از يادگيري تلفن همراه چيست؟ --- 108
4-19 از تلفن همراه چه چيزي ميتوانيم ياد بگيريم؟ --- 108
4-20 برخي مزيت ها و محدوديت ها ي يادگيري تلفن همراه --- 109
4-21 نتيجه گيري دربا ره تلفن همراه --- 109
4-22 ماهواره چيست؟ --- 111
4-23 نحوه كار ماهواره ارتباطي --- 111
4-24 تاريخچه ، مزايا و معايب ماهواره --- 114
4-25 موقعيت ايران و ملل در حال توسعه در استفاده از ماهواره --- 115
4-26 آموزش از طريق ماهواره و تجربه هاي جهاني --- 118
4-27 توانايي كاربردآموزش از طريق ماهواره در كشور چين --- 119
4-28 سينما و تئاتر و نقش تربيتي آن ها --- 119
4-29 سينما و تلويزيون --- 120
4-30 سينما و تلويزيون دو پديده متمايز --- 121
4-31 سينما و تلويزيون در برابر يكديگر(رقابت دروني) --- 121
4-32 نقش تربيتي سينما --- 122
4-33 مذهب و سينما --- 124
فصل پنجم
5-1نتيجه گيري --- 126
5-2 پيشنهادات --- 129
5-3محدوديت هاي پژوهش --- 129
5-4 خلاصه --- 129
5-5منابع و ماخذ --- 138
چكيده به زبان لاتين --- 141

چكيده:
رسانه هاي مكتوب مانند كتب و مجلات و روزنامه ها بعد از اختراع صنعت چاپ و خط پا به عرصه وجود نهادند و با گذشت زمان وسعت آنها رو به افزايش نهاده است اين رسانه ها ابتدا در جهان اسلام با كيفيت هر چه بيشتر و بهتر ظهور كرد ولي متاسفانه باگذشت زمان از كيفيت آنها كاسته شده است ولي همين رسانه ها در جهان غرب و اروپا از غناي علمي برخوردار است كه نشأت گرفته از كتب معتبر در اسلام است
با پيشرفت علم و تكنولوژي ، رسانه ها نيز گسترش يافته و از كيفيت زيادي برخوردار شده است بعد از رسانه ها ي مكتوب ، در طول يكي دو قرن گذشته رسانه هاي جديدي همچون تلفن و ضبط صوت و گرامافون و برخي رسانه هاي آموزشي ديگر همچون اسلايد پا به عرصه ي وجود نهاده است.
بعد از رسانه هاي فوق رسانه هايي همچون تلويزيون و راديو و سينما ابتدا در جهان غرب و اروپا به وجود آمد كه امروزدر طول نزديك به يك قرن در سراسر دنيا ، اين رسانه ها بعنوان مهمترين رسانه و مهمترين رسانه در تعليم و تربيت مطرح بوده و هستند
علم و صنعت همچنان در حال پيشرفت است كه همراه آن دستاورد هاي مهمي در ظهور برخي ديگر از رسانه بوجود آورده است كه مي توان به ظهور اينترنت و ماهواره و كامپيوتر و نقش و كاربرد بسيار مهم آن دردنياي امروز اشاره نمود

مقدمه:
انسان در زندگي اجتماعي و در برخورد با غير خود نيازشديدي به ارتباط دارد و تنها از اين طريق است كه نياز هاي فردي و اجتماعي خود را برآورده مي كند انسان از همان آغاز براي برقراري ارتباط و رساندن پيام خود به ديگران شيوه هاي گوناگوني را به كاربرده استاز اشارات ،كلمات و اشاره هاي رمزي اوليه گرفته تا استفاده از پيشرفته ترين و در عين حال پيچيده ترين وسايل ارتباطي مدرن امروزي از قبيل رسانه ها و وسايل ارتباطي كه درطول تاريخ داراي سرعت بسياركندو ناچيز بوده اند و در عصر حاضر تحول چشمگيري يافته اند
پيام هايي كه توسط رسانه ها رد وبدل مي شود درابعاد مختلف سياسي ،اجتماعي ،اقتصادي،نظامي و فرهنگي و است مخاطبان اين پيام ها افراد و گروههايي در سطوح مختلف فرهنگي،اقتصادي ،و اجتماعي اند كه در ابعاد مختلف زندگي اجتماعي در سراسر جهان پراكنده اند
چنانچه گفته شد تمام سعي و تلاش رسانه هاي جمعي ،رسيدن به اهداف و مقاصدي است كه در عين حال هر كدام به نحوي داراي رنگ و صبغه تربيتي هستند ،زيرا اين رسانه ها در اموري نظير رشد شخصيت افراد درابعاد مختلف ،ايجاد ارتباط بين افراد جامعه ،كمك به افراد جامعه ،كمك به افراد در فرآيند سازگاري با جهان متغير پيرامون ودخالت دارندچرا كه به نظر مي رسد نظام تعليم و تربيت بيش از هرزمان ديگري نياز به تغييرات اساسي و بنيادين دارد لذا با توجه به تغيير نوع نگرش مخاطبين امرتعليم و تربيت ،خواسته ها و انگيزه هاي ايشان براي دستيابي به اهداف و آمال ،اين تغييرات ناگريز با گذشت زمان خود نمايي خواهد كرد
از طرف ديگر با وجود انديشه ها و جمجمه هاي فرهنگي مختلف كه از سوي رسانه هاي غالب جهان بي محابا به حيطه ي آموزش و تربيت هجوم مي آوردبه نظر مي رسد ، بايد ازهمين رسانه ها درجهت تحكيم بنيانهاي تعليم و تربيت استفاده كرد تا مهارت هاي پذيرش حقايق و اتخاذتصميمات اجتماعي و خانوادگي معقول و بهنگام را درتفكر و فضاي حقيقي جامعه نهادينه ساخت تا با ار تقاءسطح فكري و فرهنگي خانواده ها ،معضلات و مشكلات ناشي از تأثيرات سوءرسانه ها به حداقل رسيدهو رفتارها وهنجارهاي مثبت بالقوه به فعاليت نزديك شود وبي شك اين امر تنها پوشش كافي اطلاعات و دوري از يك جانبه نگري و تعمبق روش هاي نوين سالم و كاربردي ،استفاده از رسانه ها در امر تعليم و تريبت ميسر خواهد بود
لذا در اين پژوهش سعي شده است با استفاده از منابع موجود در راستاي تنوير و تشريح معاني و معايب رسانه هاي مختلف ( ديداري – شنيداري – مكتوب ،گفتاري ، روايي و ) بر روند آموزش و تربيت كودكان و نوجوانان گامهايي برداشته شود چرا كه گستردگي رسانه ها در دنياي كنوني وتأثير مستقيم آن بر روند رفتارهاي اجتماعي دانش آموزان و فرزندانمان ، مطالعه و پژوهش بسياري را مي طلبد

بيان مسأله:
در سالهاي گذشته رسانه ها بسيار محدود بود ولي با گذشت زمان و پيشرفت علم و تكنولوژي، رسانه ها نيز گسترش يافته و قلمرو وسيعي را تشكيل مي دهند ابتدا رسانه هاي مكتوب در حد ابتدايي شكل گرفت و سپس رسانه هاي ديگر ظهور كردزماني بود كه كتاب به عنوان مهمترين وسيله ي ارتباطي در ميان ملل مختلف دنيا مطرح بوده است؛ اديان آسماني و پيامبران ، اين سفيران الهي ، پيام خود را با كتاب و تعليم آن به مردم آغاز كردند و رسالت برخي از اين پيام آوران با كتاب و وحي شروع شده است كتابهايي همچون زبور داود(ع) و انجيل عيسي(ع) و تورات موسي(ع) و قرآن پيامبر اسلام(ص)نمونه هايي از كتب و بعنوان مهمترين وسيله ارتباطي در آن زمان مطرح بوده است كه نقش بسيار مهمي در تربيت پيروان هر مكتب به دنبال داشته است و با پيشرفت علم دامنه رسانه ها وسيعتر شده و وسايلي همچون روزنامه و مجلات نيز به آن اضافه شد كه در آگاهي و تربيت مثمر ثمر بوده اند در طول دو قرن گذشته بشر با رسانه هاي نسبتاً پيشرفته همچون راديوو تلفن پا به عرصه وجود نهاده است و بعد از آنها بتدريج رسانه هاي پيشرفته اي همچون تلويزيون و سينما بوجود آمد كه نقش بسيار مهمي در تربيت و تعليم مردم بر عهده گرفتند اين وسايل ابتدا در كشور هاي غرب و اروپايي ظهور كرد كه به تعليم مردم پرداخت ولي امروزه اين رسانه هاي مهم در عرصه تربيت و آموزش علمي خانواده ها و مردم نقش بسيار مهمي ايفا كرده و مي كند و دامنه رسانه ها به همين تعداد محدود نشد و در طول نيم قرن رسانه هايي همچون كامپيوتر- اينترنت و اخيراً ماهواره نيز كه بسيار پيشرفته است ، به آن اضافه شد
در اين پژوهش بر آنيم تا نقش مثبت و منفي هر رسانه و عوامل مخرب هركدام را ذكر نموده ومهمترين رسانه را در تربيت مردم گوشزده نموده، مواظب باشيم كه گرفتار عوامل مخرب آن نشويمو غرورما رابر آن وادار نكند كه با شعار مفيد بودن علم ، گول علم بشر را نخوريم زيرا هر چيزي كه توليد مي شود ممكن است مطلقاً مثبت و سازنده نباشد هر چند كه عوامل مثبت داشته باشد ! بايد از عوامل منفي آن نيز با خبر شد و از آن به نحوه مطلوب و درست استفاده كرد تا از انحراف و هلاكت خودداري شود

اهميت پژوهش:
با توجه به ارزش تعليم و تربيت در نظام هستي و تأثير آن بر حوزه هاي مختلف فرهنگي و اجتماعي خانواده ها و جامعه ، به نظر مي رسد وجود و تعميم رسانه ها در راستاي ايجاد تحول درنظام تعليم و تربيت ، امري انكار ناپذير و چه بسا ضروري است چرا كه عدم شناخت رسانه ها در كارگيري آنها در مقاطع زماني مختلف از سوي كودكان و نوجوانان بدون حضور و نظارت مربيان و خانواده ها ،بي شك اثرات نامطلوبي را نيز به همراه خواهد داشت كه در صورت ساده انگاري و بي توجهي ممكن است در دراز مدت با يك فاجعه ي تربيتي و آموزشي روبرو شويم ،اما آنچه كه مهم است با توجه به اطلاع رساني هاي موجود و شناخت نسبي مسؤولان امر آموزش و تربيت ،حوزه ي فعاليت رسانه ها قابل پيش بيني و ارزيابي است هرچند اين حوزه ها با گسترش ابزارهاي ارتباطي نرم افزاري و ماهواره اي ،كمي مشكل به نظر مي رسد ؛اما آنچه كه اهميت دارد توجه مربيان و معلمان و به خصوص خانواده ها به تأثير نامطلوب اين رسانه ها در كنار خاصيت آموزش دهي و تعليم فراگير و گسترده ي علوم مختلف مي باشد برخي بر آنيم تا ضمن معرفي وسايل ارتباطي در حيطه رسانه ها و بررسي اثرات مثبت و مخرب آنها ،به پاسخ هاي منطقي و معقول در خصوص استفاده و يا عدم بكارگيري رسانه ها دست يابيم چرا كه ارتباط انگاره اي براي سنجش افرادو وسيله اي براي تغيير در سطح رفتار است كه شامل تبادل اطلاعات وچگونگي معني بخشيدن به اين اطلاعات است كه تفاوت در زمينه هاي ارتباطي به خصوص با حضوررسانه هاي مختلف با توجه به آگاهي طرفين در جهت ايجاد رابطه ي بهتر و يا كاهش كيفيت آن ، كمك مي كند
مسؤوليت مهم و خطير هزاران معلم ايراني كه درمدارس به تربيتنونهالان و نوجوانان مشغول هستند، مثل ساير معلمان دنيا ، در اين است كه بتوانند به نوآموزان آگاهي –اطلاعات و مفاهيم ،مهارت ها،و از همه مهمتر ارزشهائي را انتقال دهند كه كودك بوسيله آنها بتواند در فرداي زندگي عضو مفيد و مؤثري براي خود و جامعه اي باشد ، خود را دريابد و در راستاي استعداد هاي بالقوه خويش گام بردارد و آنها را بصورت بالفعل در آورد
همانطوريكه طلايي تا در دل زمين است و بصورت خام است، داراي قيمتي است حال هر قدر روي اين ماده اوليه كارشود ، بر قيمتش افزوده مي شود دانش آموز هم به طريق اولي همين طور است هرچه بيشتر با او كارشودو به تعلييم و تربيت او پرداخته شود، ارزش انساني او بالاتر خواهد رفت به عبارتي ديگر مي خواهيم ببينيم يك معلم از چه طريق مي تواند متن و موضوع درس خود را به شاگردان به نحو بهتر و مؤثرتري انتقال بدهد ودر اين انتقال مواد و وسايل سمعي و بصري و بخصوص تكنولوژي آموزشي چه نقشي را در پيشرفت تحصيلي دانش آموزان بازي مي كند ؟و به چه صورت به معلم كمك خواهد كرد؟
از آنجا كه معلم مي تواند با آشنايي فنون و روش هاي تدريس از طريق كاربرد رسانه ها و مواد آموزشي سبب انتقال بهتر يادگيري به دانش آموزان گردد، لذا اين تحقيق با صرف جمع آوري چنين اطلاعاتي انجام شده است در نتيجه اطلاعات اين مجموعه در درجه اول براي معلماني كه تدريس علوم مختلف را بر عهده دارند مفيد خواهد بود

اهداف كلي پژوهش
اهداف كلي
1- معرفي انواع رسانه ها و نقش مهم رسانه ها در تعليم و تربيت آحاد مردم جامعه
2- آشنايي با انواع رسانه هاي آموزشي و نقش آنها در تعليم و تربيت مقاطع سه گانه
3- شناخت رسانه هاي آموزشي بعنوان وسيله مؤثر در پيشرفت تحصيلي آينده سازان جامعه
4- مقايسه رسانه ها و سهم هر كدام در تعليم و تربيت مردم جامعه
5- آگاه شدن از چگونگي استفاده مطلوب و ايجاد فرهنگ سازي در نحوه ي كاربرد رسانه هاي آموزشي و ملي

اهداف جزئي
1- آشنا شدن با موثر ترين رسانه ملي وتأثير مهم آن در آموزش و پرورش
2- پي بردن به اثرات مخرب ناشي از برخي رسانه ها از جمله ماهواره و اينترنت و سينما
3- آشنايي با اثرات مثبت صدا و سيما در تربيت احاد مردم بعنوان يك رسانه ي عمومي و فراگير
4- توجه به اهميت سينما در تربيت جوانان
5- توجه به اهميت كامپيوتر در تربيت خانواده