مقاله نقش تصاوير ماهواره‌اي بعنوان يك ابزار قوي در امر اكتشاف و استخراج
ميوه انجير
انجير
نام جنس انجير Ficus L. است .كه از نام لاتين قديم گياه گرفته شده است . اين جنس از تيره توت يا Moraceae است و داراي 800گونه مي باشد .
- ويژگي هاي گياهشناسي جنس انجير :
درختان ، درختچه ها و يا گياهان اپي فيت و بالارونده خزان پذير و يا هميشه سبز با شاخه هاي كوتاه است . اين درخت داراي پوست قهوه اي يا خاكستري و برگهاي متناوب بوده تمام قسمتهاي گياه داراي شيرابه مي باشد.
گلها تك جنس و گياه تكپايه يا دو پايه است . گل آذين به شكل كوزه در آمده و گلهاي كوچك تك جنس فاقد گلبرگ به سطح داخلي آن چسبيده اند در گونه هاي مختلف انجير گلهاي نر و گلهاي ماده به شكلهاي متفاوت و در مواقع مختلف سال تشكيل مي شوند مثلاً در كوزه(گل آذين) هاي بهاره ، گلهاي نر كه داراي گلپوش سه قطعه اي و سه پرچم هستند همراه با گلهاي سترون و نازا كه خامه اي كوتاه دارند ، ديده مي شوند . در كوزه هاي تابستاني فقط گلهاي ماده بارور با خامه بلند وجود دارد در كوزه هاي پائيزي فقط گلهاي پنبه اي ديده مي شود .
عمل گرده افشاني و لقاح در اين گياهان بوسيله حشره كوچكي به طول 2تا3ميليمتر بنام Blastophago glossorum انجام مي گيرد و در جريان گرده افشاني ابتدا حشره ماده به داخل گل آذين كوزه مانند كه داراي گلهاي پنبه اي است وارد مي شود و داخل آن تخمگذراي مي كند . سپس حشرات به وجود آمده از تخم در داخل نهنج جفت گيري مي كنند بعد بلافاصله نرها مي ميرند و حشرات ماده در حالي كه دانه هاي گرده به بدن آنها چسبيده از كوزه مربوطه خارج مي شوند و وارد گل آذين ديگر براي تخمگذاري مي شوند. بدين ترتيب دانه هاي گرده را به داخل كوزه پايه هاي ديگرمي برند و سبب لقاح گلهاي ماده موجود در آنها مي شوند .
ميوه انجير خوراكي در واقع نوعي ميوه كاذب است كه از گل آذين كوزه مانند آبدار بوجود آمده است . كاسبرگهاي هر گل نيز گوشتي شده است . ميوه هاي حقيقي گياه فندقه بوده كه به تعداد بي شماري در هركوزه (گل آذين ) قرار دارند . دانه انجير داراي جنين مستقيم يا خميده و شامل آلبومن يا فاقد آن است .
- معرفي گونه هاي جنس Ficus :
- لول يا لور Ficus bengalensis L.
از درختان بزرگ كائوچويي در جزاير و بنادر جنوب مانند آبادان و بوشهر تا چا ه بهار و تيس مي باشد . اصل اين گياه از هند شرقي است .
از ساقه هاي هوايي آن ريشه هاي هوايي بي شماري ظاهر مي شوند به طوري كه به زمين مي رسند و در اطراف درختان بزرگ صدها متر مربع زمين را اشغال مي كنند . اين ريشه ها را ريشه هاي شمعي گويند . برگهاي لور بيضي شكل و درست و براق و طول آن به cm 25 بالغ مي گردد .
ميوه گياه بي پايه و به درشتي فندق است و چوب آن خاكستري رنگ مي باشد و سختي و دوام چنداني ندارد ولي در آب دوام مي كند و چوب ريشه هاي هوايي آن سخت است .
نام اين درخت در جنوب لول ، لور ، درخت مكرزن است و در جزيره خارك ، ليل و در جزيره كيش لير ناميده مي شود و در كتب مختلفه به اسامي اثاب ، الول بروبرگت و كراك نامبرده شده و تصور مي شود . كه سه نام اخير نامهاي اين درخت در هند است.
2- انجير ( Ficus carica L.)
اين گونه داراي واريته هاي زير است :
- Ficus carica var genuine Boiss.
- Ficus carica var Johannis Boiss
- Ficus carica var rupestris Hausskn
Ficus carica var genuina : درخت انجير در اغلب جنگلهاي شمال و ساحل درياي خزر وجود دارد ولي بيشتر طالب نقاط گرم و خشك مي باشد و بطور پراكنده مي رويد . در جنگلهاي ارسباران و گلي داغ نيز ديده مي شود اما تا ارتفاع زيادي از جنگل بالا نمي رود .
پائين ترين نمونه هاي آن در سواحل شمال است و حد اعلاي آن در ارتفاع m 1800 اسالم است . درخت انجير علاوه بر جنگلهاي شمال در استپهاي مختلف و جنگلهاي غرب نيز ديده مي شود . چوب آن در شمال مصرف روستايي ندارد و فقط براي تهيه تخته صندوقهاي مركب مصرف مي گردد .
ارتفاع درخت انجير به 6 متر و قطر آن به 40 سانتي متر مي رسد داراي تنه اي صاف و خاكستري است و برگهايش لوب دار و زبر مي باشد و نهنج ميوه آن گوشتي و شيرين است . نامهاي محلي آن عبارت است از :
انجيل ( در مازندران) – انجير ( درنور )- شال انجير (در آمل )– گم شو(درارسبلان )
ديوانجير ( در رامسر )- انجي ( در طوالش ) هنجير ( در كردستان)- كشكل ( در رودسر ) و نام عربي آن تين است .
Ficus carica var Johannis
اين انجير در طبس و بلوچستان و فارس و درنقش شاهپور كازرون و ارتفاعات تخت جمشيد و در ارتفاع m 1500 از سطح دريا ديده مي شود . درختچه ايست كم برگ برگهاي آن خيلي بريده است و روي آن زبر و پشت آنها كركدار است ميوه آن تخم مرغي گلابي شكل و كمي مخملي است .
Ficus carica var rupestris
اين انجير در استپهاي غرب و جنوب مانند لرستان و اراك و كهكيلويه و فارس مي رويد و تا ارتفاع m 1800 بالا مي رود برگهاي آن كامل است و فاقد بريدگي
مي باشد و كشيده و تخم مرغي است ميوه آن گلابي شكل و كم و بيش كركدار است .
- - فيكوس برگ درشت ( Ficus elastica Roxbg.):
اين درخت در جنگلهاي مرطوب آسياي حاره مي رويد درختي است زيبا با برگهاي درشت يشمي رنگ و براق جوانه انتهايي آن را برگه سرخ رنگي مي پوشاند .
اين گياه بعنوان گياه زينتي در منازل بكار مي رود و زمستان در داخل گلخانه آن را از سرما محفوظ نگاه مي دارند. نام فارسي آن كه در بين باغبانان متداول شده : فيكوس ، كائو چوك و فيكوس برگ درشت است . فيكوس ابلق و اريته اي از آن مي باشد .
4 – فيكوس ابلقFicus elastica Roxbg. var aurea :
اين فيكوس با برگهاي سفيد متمايل به كرم رنگ خود از ارقامي است كه مورد توجه بعضي از علاقه مندان قرار گرفته است و مانند گونه خود بايد در زمستان از سرما محفوظ گردد .
5- فيكوس برگ ريز ( Ficus eriobotryoides Kunth. & Bouche)
موطن اصلي اين درخت معلوم نيست و به عنوان درختان زينتي در گلخانه حفظ مي شود و با ساير گونه هاي فيكوس مخلوط مي باشد . سطح تحتاني برگهاي آن قهوه اي رنگ است و ساقه درخت از موهاي ريز پوشيده شده است .
- - فيكوس پرسيكا( Ficus persica Boiss. )
درختچه ايست با شاخه هاي بلند و برگهاي گرد يا تخم مرغي و لوب دار كه ميوه آن تخم مرغي و گلابي شكل است و از ارتفاعات جنوب غربي ايران در دالكي نامبرده شده است .
- – انجير چسب ( Ficus Pumila L.)
اين انجير در شمال كشور در هواي آزاد مي رويد ولي در تهران و ساير نقاط سرد در گلخانه نگهداري مي شود . اين انجير بوسيله ريشه هاي صعود كننده
خود از ساير درختان بالا مي رود. برگهاي گياه تيره و هميشه سبز است و برگهاي جوان آن به قهوه اي روشن متمايل مي شود طول برگ به 2-4 سانتيمتر مي رسد .
8 - انجير معابد ( Ficus religiosa L.)
انجير معابد از درختان بزرگ هند مي باشد و داراي برگهاي قلبي شكل با انتهاي خيلي باريك و كشيده است و رنگ سبز چمني آن زيبا است . در ايران دربعضي از باغها و در داخل گلدان كشت مي شود ودر زمستان آن را به گلخانه مي برند . نام محلي آن در هند پي پل و در ايران بنام انجير معابد مشهور است و در تيس كائوچو ناميده مي شود ودر كتب نيز اراك الهند نام برده شده است . در بلوچستان ، نصير آباد و جزاير جنوبي مي رويد .
9 – بنجامين ( Ficus benjamina)
اين گونه فيكوس از گونه هاي زيبا و زينتي است كه ارتفاع آن تا پنج متر مي رسد
برگها به رنگ سبز روشن و پهنك آن بيضي شكل و نوك تيز است .شاخه هاي گياه آويخته و انعطاف پذير است و به همين علت نام انگليسي آن فيكوس مجنون مي باشد . اين گياه به نور كافي اما غير مستقيم نياز داشته و به سرما حساس است .
واريته ابلق اين گياه نيز وجود دارد كه از زيبايي خاصي برخوردار است اين واريته انعطاف پذير تر از واريته سبز بوده و ريشه آن معمولا از رشد كمتري برخوردار است لذا معمولا روي پايه واريته سبز پيوند زده مي شود .
انجير، اولين محصول زراعي بشر
انجير
در فرهنگ ملل مختلف آمده است انجير ميوه خدايان است و در انجيل و در كتاب تكوين آمده كه آدم و حوا بعد از خوردن ميوه ممنوعه از درخت دانش خير و شر ،خود را با برگهاي انجير پوشاندند
انجيرها شامل تقريبا ً800 گونه از درختان چوبي،بوته ها و تاكها هستند و به خانواده Moraceae تعلق دارند. آنها درسرتاسر نواحي استوايي و گرمسيري وجود داشته و گونه هاي كمي از آنها در مناطق معتدل گسترش دارند. اين دسته شامل يك گونه به نام انجير معمولي(F. carica) است كه انجير تجاري به نام figرا توليد مي كند؛بسياري از انجيرهاي گونه هاي ديگر هم خوراكي هستند اما مصرف چنداني ندارند. نمونه هاي ديگر اين گونه ، درخت Banyan و Peepul (انجير هندي) مي باشد. بيشتر گونه هاي اين ميوه برگهايي هميشه سبز دارند اما انواعي كه در آب و هواي معتدل و فصول خشك طولاني مدت رشد مي كنند برگ ريز هستند. درخت انجير 100 سال عمر مي كند و 100فوت ارتفاع دارد. اما درختان بومي6فوت ارتفاع دارند.
