پايان نامه بررسي جغرافيايي مواد مخدر در كلان شهر تهران

پايان نامه بررسي جغرافيايي مواد مخدر در كلان شهر تهران

بررسي جغرافيايي مواد مخدر در كلان شهر تهران

فهرست مطالب

چكيده

فصل اول - مقدمه

بيان مسئله......................................................................................................  3

سوالات تحقيق.......................................................................................................  5

فرضيه هاي تحقيق...............................................................................................  6

اهميت و ضرورت تحقيق..............................................................................    6

اهداف تحقيق.................................................................................................... 7

روش تحقيق....................................................................................................... 8

ساختار تحقيق...................................................................................................... 7

روش گردآوري اطلاعات......................................................................................... 8

فصل دوم- پيشينه تحقيق

رابطه جغرافيا با محيط......................................................................................... 10

بخش اول-چارچوب نظري .....................................................................................  11

نظريه هاي فشارهاي ساختاري ................................................................................  11

نظريه انتقال فرهنگي.................................................................................................14

نظريه شخصيت پسيكوپات و سوسيويات......................................................................14

تئوري دوركيم..........................................................................................................15

مكتب محيط اجتماعي و فرهنگي......................................................................................  15

تئوري ادوين ساترلند...................................................................................................... 15

نظريه مرتن..............................................................................................................  16

نظريهآنومي و مصرف مواد مخدر.................................................................................. 16

مدل سازگاري....................................................................................................20

كنش متقابل نمادين يا نظريه برچست زني......................................................................21

رويكرد خرده فرهنگ‌ها و مصرف مواد مخدر..................................................................26

تاريخچه حاشيه نشيني.................................................................................................28

مفهوم حاشيه نشيني...................................................................................................... 29

علل عمده پيدايش حاشيه نشيني.......................................................................................  30

اوصاف عمومي مناطق حاشيه نشيني ..................................................................... 31

چگونگي فرم گرفتن زندگي در حاشيه شهر..................................................................... 32

تأثير حاشيه‌نشين‌ها براي تهديد امنيت اجتماعي...............................................................  33

جهات تاثير گذار محيط زندگي بر ارتكاب جرايم............................................................. 34

راهكارهاي مناسب براي جلوگيري از گسترش حاشيه نشيني................................................ 35

بخش دوم- مواد مخدر....................................................................................................38

تعريف مواد مخدر.................................................................................................. 38

تاريخچه مواد مخدر در ايران.........................................................39

انواع مواد مخدر..........................................................................................44

طريقه هاي مصرف مواد مخدر................................................................................... 46

داروهاي مخدر و شبهمخدر..................................................................................  47

علائم مصرف مخدرها.........................................................................................48

شيشه يا كريستال...........................................................................................................49

نوجوانان و جوانان و و يژگيهاي آنان........................................................................54

شخصيت و رابطه آن با اعتياد ................................................................................54

تحقيقات انجام شده در خارج از كشور............................................................................. 55

تحقيقات انجام شده در ايران....................................................................................... 56

فصل سوم – تاريخچه و نقشه مناطق تهران

تاريخچه شهر تهران................................................................................................58

وضعيت جغرافيايي شهر تهران.....................................................................................  59

تبديل تهران به يك كلان شهر بزرگ..................................................................  61

جمعيت تهران...................................................................................................  65

تهران پس از انقلاب ................................................................................................ 66

رشد سريع تهران...................................................................................................... 68

پيدايش جرم درتهران.............................................................................................. 71

جمعيت تهران.............................................................................  73

ميزان مصرف مواد مخدر..........................................................................................  74

قيمت مواد مخدر.................................................................................................  74

منطقه خاك سفيد.................................................................................................... 77

منطقه فرحزاد .................................................................................................79

منطقه شهرك غرب................................................................................................... 81

منطقه 5..............................................................................................................83

منطقه 7 ............................................................................................................85

منطقه 8 ........................................................................................................87

منطقه 9...............................................................................................89

منطقه 10 ................................................................................................91

منطقه 11 ...................................................................................................93

منطقه 12....................................................................................................... ...... ...95

منطقه13 .............................................................................................. 97

منطقه 15....................................................................................99

منطقه17........................................................................................................101

منطقه 20....................................................................................................103

منطقه 21 ...........................................................................................................105

فصل چهارم- تحليل داده ها

مقدمه.........................................................................................................106

فصل پنجم – نتيجه گيري

نتيجه گيري يافته ها ....................................................................................... 117

محدوديت ها........................................................................................................... 121

پيشنهادات............................................................................................................... 122

منابع............................................................................................................ 124

فهرست جداول و نمودار

جدول4- 1-تعداد توزيع كنندگان مواد مخدر در شهر تهران............................................   107

جدول 4-2: درصد فراواني سن توزيع كنندگان موادمخدر درشهر تهران...........................109        

  جدول 4- 3: ميزان مصرف مواد در سنين مختلف.............................................110

جدول 4- 3: مصرف شيشه در تهران ..............................................................112

جدول 4-4 : قيمت مواد مصرفي در تهران...................................................................114

نمودار4-1: سن توزيع كنندگان................................................................................... 108

نمودار 4-2: ميزان مصرف مواد..........................................................................111

نمودار 4-3: درصد مصرف كنندگان شيشه.................................................................. 115

چكيده

يكي از مسائلي كه امنيت جامعه را با خطر مواجه مي كند، بروز جرايم مختلف از جمله مواد مخدر است. اين معضل پس از شيوع و رواج يافتن در يك كشور در داخل شهرها نيز رسوخ نموده و امنيت شهري و جامعه را تهديد مي كند. پژوهش حاضر به منظور و با هدف«بررسي جغرافيايي پديده مواد مخدر در كلان شهر تهران» به روش توصيفي- تحليلي، به شناسايي نقاط و محلات مهم بروز جرم در مورد پديده مواد مخدر، انجام شده است. در اين راستا سه فرضيه مطرح شده است، مبني بر اين كه :1- مناطق حاشيه اي شهر تهران از مهمترين كانون هاي توزيع و مصرف مواد مخدر به شمار مي روند.2-موقعيت مكاني برخي مناطق شهر تهران در بروز جرائم ناشي از مواد مخدر تأثير گذارند.3-نيروي انتظامي، در رابطه با برقراري امنيت و مبارزه با مواد مخدر، كنترل هماهنگ دارد. براي بدست آوردن اطلاعات و آمار مربوط به پديده مواد مخدر از آمار حاصله از اطلاعات پليس مبارزه با مواد مخدر در شهر تهران و ديدن فضاها و معتاداني كه به طور محسوس در جامعه وجود دارد، استفاده شده است. و به دليل گستردگي اين پديده در سطح شهر، نقاط مهم جرم خيز مواد مخدر، گزينش شده و مورد بررسي واقع شده است. مناطق مورد نظر در پژوهش بدين شرح مي باشند: منطقه 4(محله خاك سفيد)، منطقه 5 به طور كلي و منطقه شهرك غرب، مناطق 7 ، 8، 9 ، 10 ، 11 ، 12 ، 13 ،15 ، 17 ، 20، و 21.  نتايج بدست آمده سه فرضيه تحقيق را تأييد مي نمايد و چنين حاصل شده است: بافت هاي فرسوده و قديمي، حاشيه نشيني شهري و حاشيه نشيني در محدوده شهر، بافت هاي جديد و جديد الاحداث، مهاجرت هاي بي رويه، در بروز پديده مواد مخدر تأثير دارد و محيط جغرافيايي با جرم(مواد مخدر) رابطه دارد. همچنين عملكرد شديد نيروي پليس، با كنترل پديده مواد مخدر هماهنگي داشته، وليكن به دليل افزايش روزافزون معتادان و گرايش به اين پديده، هنوز آمار زيادي معتاد و توزيع كننده در شهر تهران وجود دارد.

مقدمه

    يكي از مسائلي كه امنيت جامعه را با خطر مواجه مي كند، بروز جرايم مختلف از جمله مواد مخدر است.مواد مخدر تأثير عميقي بر تمامي افراد و جوامع سراسر جهان دارد. در بعد فردي، مواد مخدر سلامت، زندگي و امنيت افراد را با خطر روبرو كرده است. در بعد ملي، رابطه مواد مخدر با جرايم باعث بروز مناقشات، معضلات اجتماعي، تضعيف دولتها و عقب ماندگي كشورها شده است. كشورهاي فقير به شدت در برابر مواد مخدر آسيب پذير بوده و نيازمند كمك هستند، زيرا آنها فاقد منابع كافي براي مقابله با چرخه جرم و جنايت مي باشند. با ورود به دومين قرن كنترل جهاني مواد مخدر، دولتها و ملتها همچنان با گسترش و پيچيدگي معضلات ناشي از سوء مصرف و قاچاق اين پديده مواجه اند. بدون ترديد نيمه دوم قرن بيستم شاهد همه گيري مصرف مواد مخدر بوده است. اگر چه آمار موجود به گونه اي نيست كه بتوان اين وضعيت را دقيقا«همه گيري» ناميد، اما پر واضح است كه مصرف مواد مخدر غير قانوني از نيمه دوم قرن بيستم افزايش يافته استامروزه معضل توليد و قاچاق مواد مخدر و اعتياد از پديده هاي شوم كشورها محسوب شده و تواناييهاي اقتصادي، ظرفيتهاي امنيتي و انتظامي بسياري را به خود معطوف داشته و جنبه هاي فراملي به خود گرفته است. اين معضل پس از شيوع و رواج يافتن در يك كشور در داخل شهرها نيز رسوخ نموده و امنيت شهري و جامعه را تهديد مي نمايد. اما آنچه مسلم است علاوه بر جهاني شدن پديده مواد مخدر ، گسترش آن در داخل شهرها به عوامل و متغيرهاي زيادي بستگي دارد، از آن جمله: فرهنگ و بينش مردم شهر، وضعيت اقتصادي، جغرافيا و مكان محلات ، بيكاري افراد و بسياري عوامل ديگر. در اين مورد ويژگي هاي مكاني مي تواند عامل مهم و تأثيرگذار بر روند توليد، توزيع و مصرف اين مواد باشد. با توجه به اينكه جغرافيا با فعاليتهاي انساني سر و كار دارد، بنابراين بررسي جغرافيايي پديده مواد مخدر در كلان شهر تهران مي تواند تا حدودي به علل و عوامل گسترش اين پديده كمك كرده و از ديدگاه علمي به ارائه راهكارهاي مناسب مقابله با اين معضل اجتماعي بپردازد.

با توجه به گسترش پديده مواد مخدر در شهر تهران و رابطه اين پديده با جغرافياي محيطي شهر در اين پايان نامه سعي برآن شده است تا به بررسي پديده مواد مخدر در كلان شهر تهران پرداخته شود و در اين راستا بررسي امنيت جامعه با توجه به عملكرد نيروي انتظامي از مهمترين اهداف تحقيق حاضر خواهد بود.

بيان مسئله

       بدون شك رابطه اي منطقي بين پديده مواد مخدر با شرايط و ويژگي هاي جغرافيايي شهرها وجود دارد. از آنجاييكه وظيفه دانش جغرافيا درك رابطه ميان پديده هاي اجتماعي با عوامل طبيعي است، بنابراين پديده مواد مخدر را مي توان به عنوان يك موضوع جغرافيايي مورد بررسي و مطالعه ي علمي قرار داد.در دنياي امروز از جنبه سياسي و امنيتي به جغرافيا نگريسته شده و كشورها سعي دارند از مقوله جغرافيا در راستاي ارتقاي امنيت عمومي، مقابله با انحرافات اجتماعي و توسعه ملي نهايت استفاده را ببرند. جغرافيا به دو حوزه مهم و اساسي يعني مطالعه محيط و مكان پرداخته و به جغرافياي انساني و طبيعي تقسيم مي‌شود. با توجه به بروز جرم‌هاي بسيار از جمله مواد مخدر در سطح شهر تهران و گسترده بودن محيط جغرافيايي تهران، پديده مواد مخدر شكل گسترده و وسيعي به خود گرفته كه نيازمند اتخاذ سياستهاي امنيتي حساس‌تري مي‌باشد كه مبارزه با آن توجه بيشتر نيروي انتظامي را در راستاي برقراري امنيت شهر تهران به خود جلب مي‌كند و محيط جامعه نيازمند برقراري امنيت درسطح شهر تهران مي‌باشد.

 رشد سريع شهر نشيني در كشورهاي در حال توسعه، موجب مشكلات اجتماعي حادي شده است. تهران كه در ابتدا شهري كوچك با چند دروازه و محله مشخص و محدود بود، امروزه به يكي از كلان شهرهاي جهان تبديل شده كه با افزايش مهاجرتهاي بي رويه روزافزون، در آينده ايي نه چندان دور با انفجار جمعيتي مواجه خواهد شد. هر چند كه اكنون نيز اين پديده تا حدي به وقوع پيوسته و فشار ناشي از افزايش جمعيت، گراني و مسكن، بسياري را به محلات و شهركهاي اطراف كشانده است. حاشيه نشيني از جمله عواملي است كه به دليل فقر اقتصادي و عدم دسترسي مهاجران به مشاغل اقتصاد شهري، تأثير بر بوجود آمدن مشاغل كاذب، بروز جرم و خلاف گشته است و بسياري از اين محلات يا مخفيگاه انواع فعاليتهاي غيرقانوني است يا منشاء بروز معضلاتي از جمله و مهمتر مواد مخدر مي باشد. مواد مخدر در مقايسه با ساير جرايم مي تواند عامل فريبنده ايي براي بدست آوردن درآمد بيشتر بوده و افراد زيادي را تحت شمول قرار دهد. اما آنچه مسلم است، در محلات حاشيه نشين اين پديده علاوه بر علني بودن بين افراد در سطح كوچكي انجام مي شود، چرا كه اين محلات همواره مورد توجه و بازرسي مأموران ناجا مي باشد. باندهاي بزرگ و مخوف اين عامل همواره در سطح شهر پخش بوده و با رعايت ظاهري بس گمراه كننده و حتي آبرومند به فعاليت خود ادامه مي دهند. پس به طور يقين نمي توان گفت كه حاشيه نشيني كانون پديده مواد مخدر است، حاشيه نشينان آلوده اين معضل هستند. نه آلوده كننده. با توجه به اين مهم اين تحقيق درصدد بررسي پديده مواد مخدر در سطح شهر تهران مي باشد و به دنبال پاسخ يافتن به اين سؤال اساسي است كه آيا معضل مواد مخدر در تمامي شهر تهران شيوع و گسترش دارد؟ چه نوع موادي در محلات مختلف استعمال و رد و بدل مي گردد و جغرافياي محيطي آن محل چه رابطه ايي با اين پديده دارد؟ و عملكرد نيروي انتظامي براي برچيدن اين معضل چگونه بوده است؟

پرسش هاي  تحقيق:

1.                  آيا مناطق حاشيه اي شهر تهران از مهمترين كانون هاي توزيع و مصرف مواد مخدر به شمار مي روند؟

2.                  آيا موقعيت مكاني برخي مناطق شهر تهران در بروز جرائم ناشي از مواد مخدر تأثير مي گذارند؟

3.                  آيا نيروي انتظامي، در رابطه با برقراري امنيت و مبارزه با مواد مخدر، كنترل هماهنگ دارد؟

فرضيه هاي تحقيق:

1.                 مناطق حاشيه اي شهر تهران از مهمترين كانون هاي توزيع و مصرف مواد مخدر به شمار مي روند.

2.                 موقعيت مكاني برخي مناطق شهر تهران در بروز جرائم ناشي از مواد مخدر تأثير گذارند.

3.                 نيروي انتظامي، در رابطه با برقراري امنيت و مبارزه با مواد مخدر، كنترل هماهنگ دارد.