استان آذربايجان غربي

مقاله آذربايجان غربي

مقاله آذربايجان غربي

موقعيت جغرافيايي، حدود و وسعت

آذربايجان غربي مساحتي حدود 9/37598 كيلومتر مربع را دارد كه البته بر اساس برآورد جديد دفتر فني مركز آمار ايران، مساحت استان آذربايجان غربي بدون احتساب درياچه اروميه 4868 كيلومتر مربع مي باشد. اين استان در شمال غربي ايران بين 35 درجه و 58 دقيقه تا 39 درجه و 47 دقيقه عرض شمالي و 44 درجه و 14 دقيقه تا 47 درجه و 19 دقيقه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ قرار دارد.

استان آذربايجان غربي از جانب شمال به كشورهاي تازه استقلال يافته اتحادجماهيرشوري سابق (ارمنستان و نخجوان)، از غرب به كشورهاي تركيه و عراق، از جنوب به استان كردستان و از شرق به استانهاي آذربايجان شرقي و زنجان محدود است. مركز مشترك ايران با اتحادجماهيرشوروي سابق دراين منطقه 135 كيلومتر كه همان مرز آبي رودخانه ارس مي باشد. مرز مشترك ايران با تركيه در آذربايجان غربي 482 كيلومتر مي باشد كه از اين ميزان 34 كيلومتر آن مرز آبي رودخانه هاي قره سو و نازلو به طول 34 كيلومتر و 452 كيلومتر آن مرز خشكي است. مرز مشترك  ايران با عراق در اين استان حدود 200 كيلومتر مرز خاكي است. استان آذربايجان غربي طولاني ترين مرز خود را با استان آذربايجان شرقي دارد و اين مرز از پيوستن رود آق چاي به ارس درغرب جلفا شروع شده، پس از عبور از شرق رود مزبور و قطع راه مرند- بازرگان و ناحيه ولديان خوي و راه آهن ايران- تركيه، درياچه اروميه را كه مرز طبيعي دو استان را تشكيل مي دهد. در جهت شرقي مسير زرينه رود، از ميان ملكان و مياندوآب و صايين قلعه عبور نموده و در مرز زنجان خاتمه مي يابد.

مرز آذربايجان غربي به كردستان جهت غربي-شرقي دارد كه از دره رود شرع شده و پس از گذشتن از نواحي سردشت و بانه و بوكان، سقز و قطع شاخه هاي سيمينه رود و عبور از جنوب تكاب در چهار طاق در نقطه اتصال سه استان زنجان، كردستان، آذربايجان غربي خاتمه مي پذيرد.

مرز آذربايجان غربي و استان زنجان از طريق ناحيه تكاب به ماه نشان استان زنجان اتصال پيدا مي كند جهت آن شمال غربي به جنوب شرقي است و بيشتر اين ناحيه را كوههاي مرتفع پوشيده است و ارتباط تكاب با زنجان بيشتر از طريق بيجار و جاده تخت سليمان كه در نزديك ترين راه ارتباطي به زنجان به شمار مي رود انجام مي گيرد.

ارتفاع مركز استان يعني شهرستان اروميه از سطح درياي آزاد 1340 متر و فاصلة هوايي آن تا تهران 596 كيلومتر است.

بازرگاني

از آنجا كه آذربايجان غربي با كشورهاي ارمنستان، نخجوان، تركيه وعراق هم مرز است و اروميه نيز در ناحية‌ سرحدي ايران و تركيه و عراق واقع گرديده ، لذا مورد توجه دولت ها و بازارهاي جهاني بوده است. از اين رو مي توان گفت كه آذربايجان غربي از قديم يكي از قطب هاي بازرگاني ايران بوده است.

آذربايجان غربي امروز نيز از لحاظ بازرگاني در ايران اهميت ويژه اي برخوردار است. از صادرات مهم اين منطقه، خشكبار، پياز، حبوبات، پشم، توتون و تنباكو،‌ ميوه و غيره را مي توان نام برد. واردات آن نيز شامل برنج، پارچه، ماشين آلات ، چيني، كفش،‌ سيگار، چاي، و … است.

معادن

مطالعات معدن شناسي در كليه نقاط استان آذربايجان غربي،‌ با توجه به موقعيت مرزي با سه كشور همساية‌ شمالي و غربي غيرمقدور بوده و اطلاعات دربارة معادن و ذخاير مواد اوليه محدود به نقاطي از اين استان است كه تا حدودي از نقاط مرزي دورتر مي باشند.

مواد معدني مكشوفة ‌استان آذربايجان غربي در حال حاضر عبارتند از: سرب، مس، گرانيت، انتيموان، زرنيخ، نمك طعام، زغال سنگ، گوگرد، خاك نسوز، گچ، آهك،تراورتن، سنگ مرمر، ميكا.

معادن سرب، سرب، انتيموان در تكاب معدن زرنيخ در زره شوران، زغال سنگ در مياندوآب، خاك نسوز در بوكان، تراورتن در ماكو، معادن گچ و آهك در اروميه، سنگ مرمر در خوي،‌ ميكا در قره باغ، نمك سنگ در خوي قرار دارند.

البته شايان ذكراست كه درياچة اروميه با توجه به درصد نمك بسيار بالايي كه دارد، از مهمترين ذخاير نمك طعام در ايران است و برداشت نمك از آب درياچه به يكي از فعاليت هاي عمده اشتغال زايي ساكنين سواحل درياچه تبديل شده است . نمك درياچة اروميه بيشتر در سواحي غربي و شرقي درياچة قرار دارند.